სოციალურ ქსელში Facebook-ანგარიში „მაია თვალთვაძე“, რომლის გავრცელებული ყალბი ამბები „ფაქტ-მეტრს“ არაერთხელ გადაუმოწმებია (ბმული 1, 2, 3), ვიდეოს ავრცელებს (დაარქივებული ბმული) და წერს: „იაპონელმა მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ COVID-ის ვაქცინამ ამ დროისთვის ერთი მილიარდი ადამიანის სიკვდილი გამოიწვია, ეს არის ნამდვილი დემოგრაფიული კოლაფსი მთელ მსოფლიოში“. რეალურად, მსგავსი განცხადება არ იძებნება, იაპონია ვაქცინებთან დაკავშირებით რეკომენდაციას კვლავ გასცემს. ამავდროულად, გამოცემა, რომელიც აღნიშნული ინფორმაციის პირველწყაროა, დეზინფორმაციას ხშირად ავრცელებს.

ვიდეოში ისმის The people’s voice-ის სიუჟეტიდან ხმა, სადაც წამყვანი ამტკიცებს, რომ იაპონელი მეცნიერების აზრით, ვაქცინები პოპულაციის განადგურებას იწვევს. სიუჟეტი გამოცემის სტატიას ეყრდნობა სათაურით „იაპონია გვაფრთხილებს, რომ COVID-ის ვაქცინები გლობალურად მოსახლეობის კოლაფსს იწვევენ“.

პირველ რიგში, აღსანიშნავია, რომ გამოცემა „The People’s Voice“ დეზინფორმაციასა და შეთქმულების თეორიებს ხშირად აქვეყნებს, რაზეც „ფაქტ-მეტრს“ აქამდეც არაერთხელ დაუწერია (1, 2, 3).

გადამოწმების შემდეგ ირკვევა, რომ იაპონელ მეცნიერებს COVID-19-ის ვაქცინებთან დაკავშირებით მსგავსი გაფრთხილება არ გაუციათ. მტკიცება, რომ რეალური იყოს, მას საერთაშორისო მედია გამოეხმაურებოდა და რეზონანსულიც იქნებოდა. ამავდროულად, The People's Voice-ის სტატიაში არ არის წარმოდგენილი რაიმე მტკიცებულება, სანდო წყარო, რომელიც მტკიცებას დაადასტურებდა.

აღსანიშნავია, რომ თუ იაპონიაში დაამტკიცეს, რომ COVID-19 ვაქცინები ადამიანებს კლავს და გლობალურად მოსახლეობის შემცირებას იწვევს, მაშინ ქვეყანაში ვაქცინების გამოყენება შეწყდებოდა. თუმცა, იაპონიის ჯანდაცვის, შრომისა და კეთილდღეობის სამინისტრო (MHLW) კვლავ რეკომენდაციას გასცემს.

The people’s voice-ის სტატიაში იაპონიაში მოსახლეობის რაოდენობის კლება ასევე COVID-19-ის ვაქცინებთან არის დაკავშირებული. რეალურად, კი ქვეყანა მოსახლეობის კლებას ათწლეულზე მეტი ხანია, კერძოდ, 2010 წლიდან, განიცდის. შესაბამისად, მოსახლეობის კლების ტენდენცია COVID-19 ვაქცინების შექმნამდე დაიწყო. ქვეყანაში ყოველწლიურად შობადობის მაჩვენებელი უფრო და უფრო მცირდება (იხილეთ გრაფიკი).

The People's Voice-ის სიუჟეტში ასევე გამოყენებულია ფოტო (იხ. პირველი ფოტო), რომელშიც ჯარისკაცებს კუბო მიაქვთ, რეალურად, 2011 წლის მარტში არის გადაღებული და COVID-19-ის პანდემიასთან საერთო არ აქვს.

Facebook-პოსტის ავტორი ცდილობს, დაამტკიცოს, რომ „COVID-19-ის ვაქცინები კლავს. რეალურად, ვაქცინების ერთადერთი ფუნქცია COVID-19 დაავადებასთან დაკავშირებული შესაძლო მძიმე გართულებებისგან (როგორიცაა: ჯანმრთელობის გრძელვადიანი პრობლემები, ჰოსპიტალიზაცია და სიკვდილი) დაცვაა. კოვიდვაქცინები, რომლებიც მთელ მსოფლიოში, მათ შორის - საქართველოშიც, გამოიყენება (ფაიზერი, ასტრაზენეკა, სინოფარმი), მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის და მაღალი სანდოობის მქონე მარეგულირებლების მიერ არის დამტკიცებული და გადაუდებელი მოხმარების ავტორიზაცია აქვს მინიჭებული. ავტორიზებული ვაქცინა ნიშნავს, რომ მან პრეკლინიკური და კლინიკური კვლევის ყველა ფაზა წარმატებით გაიარა. მართალია, COVID-19-ის ვაქცინები ექსტრემალური პირობებიდან გამომდინარე, შემჭიდროებულ ვადებში შეიქმნა და დამტკიცდა, თუმცა კვლევის არცერთი საფეხური, რომლითაც ვაქცინების ეფექტურობა და უსაფრთხოება დგინდება, გამოტოვებული არ ყოფილა.

კოვიდვაქცინებმა კვლევის ყველა საფეხური წარმატებით გაიარეს, რის საფუძველზეც ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციისა და მაღალი სანდოობის მქონე მარეგულირებლების (EMA, FDA) მიერ, ავტორიზაცია მიენიჭათ. თუმცა ვაქცინის გამოყენებაში ჩაშვებისთანავე, ვაქცინის უსაფრთხოებაში დასარწმუნებლად, მუდმივი მონიტორინგის წარმოებაა საჭირო. სწორედ ამ მიზნით არსებობს VAERS-ის (Vaccine Adverse Event Reporting System) სისტემა, სადაც ვაქცინებთან დაკავშირებული გვერდითი მოვლენების შემთხვევების აღრიცხვა ხდება.

ამდენად, გავრცელებული მტკიცება, რომ იაპონელი მეცნიერების მტკიცებით, COVID-ის ვაქცინამ ამ დროისთვის ერთი მილიარდი ადამიანის სიკვდილი გამოიწვია, არ დასტურდება. ინფორმაციის პირველწყარო გამოცემაა, რომელიც დეზინფორმაციას ხშირად აქვეყნებს.

--------------------------------------------------------------------------

სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.