2014

  წლის 13 მარტს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტებთან შეხვედრა გამართა. პრემიერის სიტყვით მიმართვის შემდეგ, შეხვედრა კითხვა-პასუხის რეჟიმში წარიმართა. ერთ-ერთმა სტუდენტმა, რეგიონებში საშუალო სკოლებში განათლების ხარისხის კუთხით არსებულ პრობლემებზე ისაუბრა. კითხვაზე პასუხის გაცემისას, პრემიერ-მინიტრმა განმარტა, რომ მთავრობა ისეთ საგანმანათლებლო პროგრამებზე  მუშაობს, რომელიც ყველასათვის ხელმისაწვდომი იქნება. ირაკლი ღარიბაშვილის თქმით, ათასწლეულის გამოწვევის ფონდის ფარგლებში, საქართველოს 140 მილიონის ოდენობის თანხა გამოეყო, რომელიც სწორედ განათლების სფეროს განვითარებისთვის იქნება გამოყენებული და მის ფარგლებში მოხდება უმაღლესი და ტექნიკური სასწავლებლების გაძლიერება საქართველოში, მათ შორის რეგიონებშიც. მან იქვე აღნიშნა: „თუ არ ვცდები, 2010 წელს გამოქვეყნდა კვლევები, რომლის მიხედვითაც, სამწუხაროდ, ეს მართლა სამარცხვინოა ჩვენთვის, განათლების დონის მიხედვით, ევროპაში ბოლო ადგილზე ვართ“ .

ფაქტ-მეტრი იმ კვლევით დაინტერესდა, რომლის მიხედვითაც, საქართველო განათლების დონის მიხედვით ევროპაში ბოლო ადგილზეა და მისი შესწავლა გადაწყვიტა.

კვლევა, რომელზეც ირაკლი ღარიბაშვილი საუბრობდა, 2011 წელს გამოქვეყნდა. ეს გახლავთ „OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development)”-ის მოსწავლეების საერთაშორისო შეფასების PISA (

Programme For International Student Assessment) პროგრამა, რომელიც წაკითხულის გააზრებაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში 15 წლის მოზარდების უნარების დონეს იკვლევდა.

როგორც თავად კვლევაშია განმარტებული, „PISA” მიზნად ისახავს მოზარდებში იმ უნარებისა და ცოდნის გამოვლინებას, რაც საზოგადოების სრულფასოვანი წევრობისთვის არის აუცილებელი. გარდა ამისა, ის კვლევაში მონაწილე ქვეყნების მთავრობებისთვის ერთგვარი გზამკვლევის ფუნქციას ასრულებს, რათა მათ ისეთი პოლიტიკა გაატარონ, რაც განათლების კუთხით არსებულ შედეგებს გამოასწორებს და სისტემას უფრო ეფექტიანს გახდის. აღნიშნულ კვლევას რეგულარული ხასითი აქვს და ის ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ ტარდება.

„PISA”-ს მიერ განხორციელებული კვლევის მიგნებების მიხედვით, ფოკუსირება ხდება ისეთ საკითხებზე, როგორებიცაა: რამდენად კარგად არიან მოზარდები მზად სამომავლო გამოწვევებისთვის? რამდენად შეუძლიათ მათ იდეების ეფექტურად წარმოჩინება? რა უნარებს ფლობენ ისინი საზოგადოებაში სწრაფი ადაპტირებისათვის? რამდენად თანასწორია განათლება ქვეყანაში, ან მის ფარგლებს გარეთ და ა.შ.

თავდაპირველად, 2009 წელს, აღნიშნულ კვლევაში მსოფლიოს 64-მა ქვეყანამ მიიღო მონაწილეობა, შემდეგ კი, კვლევას კიდევ 10 ქვეყანა შეუერთდა, მათ შორის საქართველო. დანარჩენი სხვა 64 ქვეყნისაგან განსხვავებით, აღნიშნულ 10 ქვეყანაში კვლევა 2009 წლის ნაცვლად 2010 წელს ჩატარდა და საბოლოო ანგარიშის სახით, შედეგები, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, 2011 წელს გამოქვეყნდა.

10

დამატებითი ქვეყნიდან, კვლევის ფარგლებში, ტესტირება 46 000 მოსწავლეს ჩაუტარდა. უფრო დეტალურად კი, 15 წლამდე მოზარდებში ზოგადი განათლების დონის გამოსავლენად ჩატარებული კვლევების მიხედვით, საქართველოს შედეგები ასე გამოიყურება:

• კითხვითი უნარების მიხედვით, რაც წაკითხული ტექსტის გააზრებას გულისხმობს,  საქართველო 374 ქულით 74 ქვეყანას შორის ბოლოდან მერვე ადგილს იკავებს და საბოლოო მაჩვენებლების მიხედვით ისეთი ქვეყნების კატეგორიაში ხვდება, როგორებიცაა ყატარი, პერუ და პანამა. წაკითხულის გააზრების უნარი საქართველოში მოსწავლეების მხოლოდ 38%-ს აქვს, რაც უტოლდება ან აღემატება შესაბამის საბაზისო მოთხოვნას. შესაბამისად, მოსწავლეეების უმრავლესობის უნარები საბაზისო მოთხოვნებს ვერ აკმაყოფილებს.
• მათემატიკური უნარების კუთხით, საქართველოს 74 ქვეყანას შორის 379 ქულით, ბოლოდან მეათე ადგილი უკავია და რამდენიმე ქულით უსწრებს ისეთ ქვეყნებს, როგორებიცაა ალბანეთი, ტუნისი, ინდონეზია, ყატარი, პერუ, პანამა და ა.შ. კვლევის შედეგების მიხედვით, მათემატიკური უნარების საბაზისო დონე ქართველი მოზარდების მხოლოდ 31%-ს აქვს. აღსანიშნავია ისიც, რომ სტატისტიკის თვალსაზრისით, გოგონებისა და ბიჭების მათემატიკურ შესაძლებლობებს შორის რაიმე ტიპის განსხვავება არ ფიქსირდება.
• საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში საქართველო 373 ქულით ბოლოდან მეხუთე ადგილს იკავებს. აღნიშნული მიმართულებით, ქართველი მოსწავლეების 34%-ს საბაზისო უნარები აქვს და სტატისტიკის თვალსაზრისით, გოგონებისა და ბიჭების შესაძლებლობების კუთხით 19 ქულიანი სხვაობა გოგონების სასარგებლოდ ფიქსირდება.

უფრო მეტი თვალსაჩინოებისთვის, აღნიშნული კვლევის მიხედვით, წაკითხულის გააზრებაში, მატემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში, საქართველოს 15 წლის ასაკის მოზარდების უნარები პროცენტულად ასე გამოიყურება:

ირაკლი ღარიბაშვილი კვლევის შედეგებზე საუბრისას ყურადღებას ევროპის მასშტაბით დაფიქსირებულ მონაცემებზე ამახვილებდა. ქვემოთ მოცემულ ცხრილში სწორედ ევროპის მასშტაბით მიღებული სურათია წარმოდგენილი:

კვლევის შედეგები ევროპაში
#	ქევყანა	საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები	წაკითხულის გააზრება	მათემატიკა
1	ფინეთი	554	536	541
2	ესტონეთი	528	501	512
3	ნიდერლანდები	522	508	526
4	გერმანია	520	497	513
5	ლიხტენშტეინი	520	499	536
6	შვეიცარია	517	501	534
7	დიდი ბრიტანეთი	514	494	492
8	სლოვენია	512	483	501
9	პოლონეთი	508	500	495
10	ირლანდია	508	496	487
11	ბელგია	507	506	515
12	უნგრეთი	503	494	490
13	ნორვეგია	500	503	498
14	ჩეხეთი	500	478	493
15	დანია	499	495	503
16	საფრანგეთი	498	496	497
17	შვედეთი	495	497	494
18	ლატვია	494	468	482
19	ავსტრია	494	470	496
20	პორტუგალია	493	489	487
21	ლიტვა	491	484	477
22	სლოვაკეთი	490	477	497
23	იტალია	489	486	483
24	ესპანეთი	488	481	483
25	ლუქსენბურგი	484	472	489
26	რუსეთი	478	459	468
27	ხორვატია	486	476	460
28	საბერძნეთი	470	484	466
29	მალტა	461	442	463
30	სერბეთი	443	442	442
31	ბულგარეთი	439	429	428
32	რუმინეთი	428	424	427
33	მოლდოვა	413	388	397
34	მონტენეგრო	401	408	403
35	ალბანეთი	391	485	377
36	აზერბაიჯანი	373	362	431
37	საქართველო	373	374	379

როგორც ცხრილიდან ჩანს, კვლევის მიხედვით საქართველოს 15 წლამდე ასაკის მოზარდები, წაკითხულის გააზრებაში 12 ქულით უსწრებს მხოლოდ აზერბაიჯანს, მათემატიკაში გამოვლენილი უნარების მიხედვით კი მხოლოდ 2 ქულით ალბანეთს.

  დასკვნა

საკითხის ანალიზმა გვაჩვენა, რომ კვლევა, რომელზეც ირაკლი ღარიბაშვილი სტუდენტებთან შეხვედრისას საუბრობდა, 2011 წელს გამოქვეყნდა. კვლევა მსოფლიოს 74 ქვეყანაში ჩატარდა და მიზნად 15 წლის ასაკის მოზარდებში განათლების დონის შესწავლას ისახავდა. კვლევის ფარგლებში მოზარდების უნარები წაკითხულის გააზრებაში, მათემატიკაში და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში გადაამოწმეს. შედეგად აღმოჩნდა, რომ ქართველი მოზარდების 62%-ს წაკითხულის გააზრება უჭირს, 66%-ს საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში და 69%-ს კი მათემატიკაში საბაზისო უნარები არ აქვთ. აღნიშნული მაჩვენებლების მიხედვით, კვლევაში მონაწილე 74 ქვეყანას შორის, საქართველო ერთ-ერთ ბოლო ადგილს იკავებს.

რაც შეეხება უშუალოდ ევროპის მასშტაბით დაფიქსირებულ შედეგებს, რომელზეც პრემიერ-მინისტრი საუბრობდა, საქართველო 15 წლის ასაკის მოზარდების კითხვითი უნარების მიხედვით, მართლაც ბოლო ადგილზეა. მათემატიკური კომპონენტის მიხედვით, საქართველო მხოლოდ 12 ქულით უსწრებს აზერბაიჯანს, საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში კი 2 ქულით სჯობნის ალბანეთს და საბოლოო შედეგის სახით, ყველაზე ცუდი მაჩვენებელი აქვს ევროპაში.

შესაბამისად, ფაქტ-მეტრი ასკვნის, რომ პრემიერ-მინისტრის განცხადება: „თუ არ ვცდები, 2010 წელს გამოქვეყნდა კვლევები, რომლის მიხედვითაც, განათლების დონის მიხედვით ევროპაში ბოლო ადგილზე ვართ“, არის სიმართლე.