სოციალურ ქსელში Facebook-მომხმარებელი Irakli Zakareishvili, რომლის გავრცელებული ყალბი ამბავი „ფაქტ-მეტრს“ არაერთხელ გადაუმოწმებია (1, 2, 3), ამტკიცებს, რომ 10,000-დოლარიანი კუპიურის გამოშვება ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა 1969 წელს შეწყვიტა, კუპიურას „დიდება სატანას“ აწერია. რეალურად, კუპიურის ფოტო დამუშავებულია და მას სატანის მადიდებელი ფრაზა არ აწერია.
პოსტში გავრცელებული ფოტოს TinEye.com-ის მეშვეობით მოძიების შედეგად დადგინდა, რომ კონსპირაციული თეორია, რომლის მიხედვითაც, 10 000-დოლარიან კუპიურაზე დატანილია ფრაზა, რომელმაც მდიდარ ადამიანებში სატანის თაყვანისცემა უნდა წაახალისოს, ინტერნეტსივრცეში პირველად 2015 წელს გამოჩნდა და მას შემდეგ ხშირად ვრცელდებოდა.
10 000-დოლარიანი კუპიურა პირველად 1918 წელს დაიბეჭდა, თუმცა აშშ-ის სახაზინო დეპარტამენტისა და ფედერალური სარეზერვო სისტემის გადაწყვეტილებით, გამოუყენებლობის გამო, კუპიურის გაცემა 1969 წელს შეწყდა. მიუხედავად იმისა, რომ კუპიურა გამოყენებაში 1969 წლამდე რჩებოდა, ის 1945 წლის შემდეგ არ დაბეჭდილა, მსგავსად, 500, 1,000, 5 000-დოლარიანი კუპიურებისა.
კონსპიროლოგები ავრცელებენ 10 000-დოლარიანი კუპიურის გადიდებულ ვერსიას, თუმცა არ ასახელებენ წყაროს, რაზე დაყრდნობითაც მსგავსი განცხადებები კეთდება. მართალია, მიმოქცევაში დარჩენილი კუპიურები ფართო საზოგადოებისთვის მიუწვდომელია, თუმცა შეგვიძლია დავაკვირდეთ აშშ-ის გრავიურისა და ბეჭდვის ბიუროს მიერ წარმოდგენილ ფოტოს:
ფოტოზე ნათლად ჩანს, რომ არანაირი ფრაზა, მით უმეტეს, სატანის მადიდებელი, ქაღალდის ფულზე დატანილი არ არის.
ამგვარად, Facebook-მომხმარებლის მიერ გავრცელებული ფოტო დამუშავებულია და 10 000-დოლარიან კუპიურას ფრაზა - „დიდება სატანას“, არ აწერია.
--------------------------------------------------------------------------
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.
