ანალიზი:

ონლაინ გამომცემლობა „თვალსაზრისი“ აქვეყნებს სტატიას, სათაურით, „არ აიცრათ! ანტიკორონული ვაქცინა უფრო რთულ დაავადებას გამოიწვევს! - თინა თოფურია“. გავრცელებული სტატია კორონავირუსის ვაქცინის საწინააღმდეგო მოწოდებას შეიცავს, რომელიც მცდარ და მანიპულაციურ დასკვნებს ეფუძნება.

აღსანიშნავია, რომ გავრცელებული სტატია 31 აგვისტოთი თარიღდება. ახლა კი, როცა კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინები გამოყენებისთვის დამტკიცების ეტაპს მიუახლოვდა, სოციალურ ქსელში სტატია კვლავ აქტუალური გახდა. ჰომეოპათი თინა თოფურია კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შექმნას დიდ რისკს უწოდებს. არგუმენტად აშშ-ის ალერგიული და ინფექციური დაავადებების ეროვნული ინსტიტუტის (NIAID) დირექტორის, ენტონი ფაუჩის, განცხადება მოჰყავს. თოფურიას თანახმად, ფაუჩიმ 12 მაისს სენატის წინაშე განაცხადა, რომ კორონას საწინააღმდეგო ვაქცინა შეიძლება, არაეფექტური იყოს, ვირუსისადმი მგრძნობელობა გაზარდოს და დაავადების უფრო რთული ფორმები გამოიწვიოს. ფაუჩიმ ეს ნამდვილად განაცხადა, თუმცა სტატიაში სრული კონტექსტი არაა გათვალისწინებული, რაც მკითხველს განსხვავებულ შთაბეჭდილებას უქმნის. ფაუჩიმ ამავე მიმართვისას გარკვევით აღნიშნა, რომ უსაფრთხო და ეფექტური ვაქცინის ხელმისაწვდომობა ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, ვაქცინის დამზადებას დრო სჭირდება და სანამ კორონავირუსის სამკურნალო მედიკამენტები არ არსებობს, საზოგადოებამ ყველა რეკომენდაცია ზედმიწევნით უნდა გაითვალისწინოს.

თოფურია სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ვაქცინის არაეფექტურობის გამოცდილება ფაუჩის და სხვა მეცნიერებს უკვე აქვთ - როცა საექსპერიმენტო ცხოველებს ანტისხეულები გამოუმუშავდა, ჩათვალეს, რომ მათ იმუნიტეტი განუვითარდათ. მაგრამ როცა ცხოველებს რეალური ვირუსი შეხვდათ, ყველა დაიხოცა. სავარაუდოა, რომ თოფურია 2012 წლის მოვლენებზე საუბრობს, როდესაც კორონავირუსის ჯგუფის ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შექმნის პროცესი ცხოველებზე დატესტვის ეტაპზევე წარუმატებლად დასრულდა. ამ გამოცდილებიდან გამომდინარე, ფაუჩი მიიჩნევდა, რომ პანდემიასთან გასამკლავებლად ერთ ვაქცინაზე მუშაობა საკმარისი არ იქნება და მსოფლიოს ერთზე მეტი, რამდენიმე, ვაქცინის შექმნა სჭირდება. ამით ერთ-ერთი ვაქცინის პრეკლინიკურ ფაზაზე მოულოდნელი წარუმატებლობის შემთხვევაში სრული ჩავარდნა გამოირიცხება.

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, მტკიცება, რომ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა უფრო რთულ დაავადებას გამოიწვევს, რასაც ფაუჩიც ეთანხმება, მცდარია. ფაუჩიმ სენატთან მიმართვაში ხაგზასმით აღნიშნა, რომ ვაქცინის შექმნა პანდემიის შესაჩერებლად სასიცოცხლოდ აუცილებელია. ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი იმისადმი, რომ ეფექტურ ვაქცინას შეიმუშავებდნენ. მაგრამ ამასთან ერთად, სენატი გააფრთხილა, რომ ნებისმიერი ვაქცინის შემუშავების პროცესში შეფერხებები მოსალოდნელია. იმის გათვალისწინებით, რომ მაისში სამეცნიერო საზოგადოება ჯერ კიდევ შორის იყო ვაქცინების დამტკიცების ეტაპთან, ფაუჩის განცხადება სენატისთვის იმის ახსნას და ჩვენებას ემსახურებოდა, რომ უსაფრთხო და ეფექტური ვაქცინის შემუშავება მარტივი არ იქნებოდა. ამას შესაბამისი დრო და რესურსები დასჭირდებოდა, რის პარალელურადაც, საზოგადოება დაწესებულ შეზღუდვებსა და რეკომენდაციებს უნდა მიჰყოლოდა.

რაც შეეხება ამჟამინდელ (2020 წლის 4 დეკემბრის მონაცემებით) მდგომარეობას კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინებთან დაკავშირებით, 2 დეკემბერს ბრიტანეთი გახდა პირველი ქვეყანა, რომელმაც გერმანული კომპანია BioNTech-ისა და ამერიკული Pfizer-ის მიერ წარმოებული კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა გამოყენებისთვის დაამტკიცა. მისი ეფექტურობა დაახლოებით 95%-ია. ამერიკულ ვაქცინა Moderna-საც ეფექტურობის დაახლოებით 95%-იანი მაჩვენებელი აქვს. როგორც კომპანიის წარმომადგენლები აცხადებენ, წარმოებაში ჩაშვებისთვის საჭირო რეგულაციებს მომდევნო კვირებში დააკმაყოფილებენ. აღსანიშნავია, რომ ბრიტანეთმა Moderna-ს 5 მილიონი დოზის შესყიდვა უკვე დააანონსა. რაც შეეხება ბრიტანულ AstraZeneca-ს ვაქცინას, მისი საშუალო ეფექტიანობა ჯერჯერობით დახლოებით 70 %-ია. სავარაუდოა, რომ აღნიშნული ვაქცინა 90%-იან ეფექტიანობას მიაღწევს, თუმცა შესაბამისი დოზის გამოცდა მოხალისეებზე ამჟამად მიმდინარეობს. ფაუჩის განცხადებით, სხვადასხვა კომპანიის ვაქცინების მაღალი ეფექტურობის მაჩვენებელი მნიშვნელოვანი წინსვლაა, თუმცა უსაფრთხოების წესების დაცვა ვირუსთან საბრძოლველად, კვლავ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.

ვაქცინების ტესტირება, მასობრივ წარმოებაში გაშვებამდე, რამდენიმე საფეხურს გადის, რათა მისი უსაფრთხოება და ეფექტიანობა დადასტურდეს. თავდაპირველად, პრეკლინიკურ ეტაპზე ვაქცინა ცხოველებზე იტესტება და აკვირდებიან, ისინი იმუნურ რეაქციას გამოიმუშავებენ, თუ არა. კლინიკური ტესტირების პირველ ფაზაში ვაქცინას ადამიანთა მცირე ჯგუფს აძლევენ, რათა მისი უსაფრთხოება დაადგინონ და მის მიერ გამოწვეული იმუნური რეაქცია უკეთ შეისწავლონ.

მეორე ფაზის განმავლობაში ვაქცინა გაცილებით მეტ ადამიანს (რამდენიმე ასეულს) უკეთდება და მეცნიერები მის უსაფრთხოებასა და დოზირებაზე დამატებით ინფორმაციას იღებენ. მესამე ფაზაში ვაქცინაცია ათასობით ადამიანზე, განსხვავებულ ასაკობრივ ჯგუფებსა (მათ შორის, ბავშვებს) და სხვადასხვა ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებზე იტესტება, რათა მისი უსაფრთხობა და ეფექტიანობა დადასტურდეს. გარდა ამისა, ამ ფაზაში იშვიათი გვერდითი მოვლენების გამოვლენა ხდება. მესამე ფაზის გამოცდები საკონტროლო ჯგუფსაც მოიცავს, რომელსაც პლაცებოს (ნივთიერება სამკურნალო თვისებების გარეშე, რომელსაც წამლის საშუალების სახით იყენებენ) უკეთებენ.

რა თქმა უნდა, პრეკლინიკური ტესტირება და სამივე საფეხური ყველა ზემოაღნიშნულმა ვაქცინამ გაიარა. ისინი თავდაპირველად მაიმუნებზე გამოიცადა და სწორედ ამის შემდგომ, ვაქცინის კლინიკური ტესტირება ადამიანებზე დაიწყო. ამდენად, ის ჩავარდნა, რომელიც კორონავირუსის ჯგუფის ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინამ 2012 წელს განიცადა, ამჯერად გამოსწორებულია. ცალკეული გართულებები ამერიკული ვაქცინის გამოცდისას მოხალისეებში შეინიშნებოდა, თუმცა ისინი ძირითადად ტემპერატურის მომატებაში გამოიხატებოდა და სერიოზული გართულებები არ ყოფილა. აქვე უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ ჯერჯერობით უცნობია, თითოეული ვაქცინა თუ რა ხანგრძლივობის იმუნიტეტს გამოამუშავებს.

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით, მტკიცება, რომ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა უფრო რთულ დაავადებებს გამოიწვევს, მცდარია. აცრების წინააღმდეგ მოწოდება კი უსაფუძვლო და მანიპულაციურ დასკვნებს ეფუძნება.

აღსანიშნავია, რომ თინათინ თოფურია კორონავირუსის შესახებ დეზინფორმაციის გავრცელებაში ადრეც შეიმჩნეოდა, რაზეც „ფაქტ-მეტრი“ აქამდეც წერდა (იხ. ბმული 1, ბმული 2)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.