2018 წლის 20 დეკემბერს აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესმა საბჭომ აჭარის ა/რ 2019 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტი დაამტკიცა. ოპოზიციამ პროექტს მხარი არ დაუჭირა და პროტესტის ნიშნად, დარბაზი დატოვა. რეგიონის მთავარი ფინანსური დოკუმენტის ბედი უმრავლესობის 13 ხმით გადაწყდა.
2019 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის კანონის პროექტით, შემოსულობები 279 346 000 ლარით განისაზღვრა, რაც შარშანდელ მაჩვენებელს 11 679 600 ლარით აღემატება. ზრდა 4.36%-ს შეადგენს.
შემოსულობების მთავარ წყაროს შემოსავლები წარმოადგენს, რომელიც, თავის მხრივ, ძირითადად გადასახადებით იზრდება.
გრაფიკი 1: აჭარის ა/რ 2018 და 2019 წლების რესპუბლიკური ბიუჯეტების შემოსულობები
წყარო: აჭარის ა/რ მთავრობა
როგორც ვხედავთ, მიმდინარე წელს, შარშანდელთან შედარებით, დაგეგმილია შემოსავლების 9,7%-ით, ხოლო გადასახადების მოცულობის 13,33%-ით ზრდა. რაც შეეხება სხვა შემოსავლებს, ეს პარამეტრი, 2018 წელთან შედარებით, 44,04%-ით იკლებს.
2018 წელთან შედარებით, გაზრდილია გადასახდელების საპროგნოზო მაჩვენებელიც.
გრაფიკი 2: აჭარის ა/რ 2018-2019 წლების ბიუჯეტების გადასახდელები
წყარო: აჭარის ა/რ ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო
2019 წლის გადასახდელების მოცულობა ჯამში 324 მლნ 044 ათას ლარს შეადგენს, რაც შარშანდელ ანალოგიურ პარამეტრზე 51 მლნ 477 ათას 500 ლარით, ანუ 13.71%-ით ნაკლებია. მიმდინარე წლის ბიუჯეტში გადასახდელების ზრდა ფიქსირდება: 22.75%-ით - ხარჯის, 3,8%-ით - ვალდებულებების კლების ნაწილში, ხოლო არაფინანსური აქტივების ზრდის ნაწილში 21.51% კლება აღინიშნება.
აჭარის ა/რ 2019 წლის რესპუბლიკურ ბიუჯეტში, ერთი შეხედვით, შემცირებულია როგორც შრომის ანაზღაურების, ისე საქონელი და მომსახურების მუხლები. თუმცა, თუ ამ პარამეტრების ჯამურ მოცულობას გადასახდელების საერთო რაოდენობასთან შევადარებთ, ვნახავთ, რომ ადმინისტრაციული ხარჯის წილი მიმდინარე წელს, შარშანდელთან შედარებით, გაზრდილია.
გრაფიკი 3: ადმინისტრაციული ხარჯის წილი გადასახდელებთან მიმართებით (ათასი ლარი)
წყარო: აჭარის ა/რ ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო
როგორც ვხედავთ, ადმინისტრაციული ხარჯის წილი, გადასახდელების მთლიან რაოდენობასთან მიმართებით, 2019 წელს 22.61%-ს შეადგენს. შარშან ეს მაჩვენებელი 20.77% იყო. ეს ნიშნავს, რომ შრომის ანაზღაურებისა და საქონელი და მომსახურებისთვის განსაზღვრული თანხის მოცულობის შემცირების მიუხედავად, ადმინისტრაციული ხარჯის წილი, 2018 წელთან შედარებით, გაზრდილია 1.85%-ით. აქვე აღვნიშნავთ, რომ შარშან შრომის ანაზღაურებისა და საქონელი და მომსახურებისთვის გამოყოფილი თანხა 2017 წლის ანალოგიურ მაჩვენებლებს მკვეთრად აღემატებოდა. 2019 წლის ბიუჯეტში აღნიშნული მიზნით დაგეგმილი ხარჯი მართალია, 2018 წლის მაჩვენებელზე ნაკლებია, მაგრამ შარშანწინდელთან შედარებით გაზრდილია.
ცხრილი 1: შრომის ანაზღაურებისა და საქონელი და მომსახურებისთვის განკუთვნილი თანხის რაოდენობა აჭარის ა/რ 2017-2018-2019 წლების რესპუბლიკური ბიუჯეტების მიხედვით
|
დასახელება |
2017 ფაქტი |
2018 გეგმა |
2019 გეგმა |
|
შრომის ანაზღაურება |
35 385 300 |
37 252 600 |
36 525 700 |
|
საქონელი და მომსახურება |
33 643 100 |
40 724 700 |
36 763 500 |
წყარო: აჭარის ა/რ ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო
მიმდინარე წელს აჭარის ა/რ ყველა სამინისტროს დაფინანსება გაიზარდა.
გრაფიკი 4: მხარჯავი დაწესებულებების დაფინანსება აჭარის ა/რ 2019 წლის რესპუბლიკური ბიუჯეტის მიხედვით
წყარო: აჭარის ა/რ ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო
რაც შეეხება ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულებისთვის გადასაცემ კაპიტალურ ფინანსურ დახმარებას, ყველაზე მეტი - 38 მლნ ბათუმისთვისაა გამიზნული.
გრაფიკი 5: ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულებისთვის გადასაცემ კაპიტალურ ფინანსურ დახმარების გადანაწილება მუნიციპალიტეტებზე, აჭარის ა/რ 2019 წლის ბიუჯეტის მიხედვით
წყარო: აჭარის ა/რ ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო
