სოციალურ ქსელში Facebook-მომხმარებელი მუსლიმი მომლოცველების ვიდეოს ავრცელებს. მისი მტკიცებით, ლოცვა 2024 წლის 9 ივნისს პარიზში მიმდინარეობს. რეალურად, ვიდეო 2022 წლის 2 მაისს რუსეთის დედაქალაქ მოსკოვშია გადაღებული.
Google-ის ფოტოების ძიების ინსტრუმენტის (Image Reverse Search) გამოყენებით დადგინდა, რომ ვიდეოში აღბეჭდილი მეჩეთი, რომელთანაც მუსლიმები ლოცულობენ, არა პარიზში, არამედ მოსკოვში მდებარეობს.
კადრი ვიდეოდან --------------------- კადრი Google Maps-დან
ყოველწლიურად რუსეთის დედაქალაქში ყურბან ბაირამის დღესასწაული, ანუ იდ ალ-ადჰა, აღინიშნება. დღესასწაულზე მუსლიმი მომლოცველები მოსკოვის საკათედრო მეჩეთში იკრიბებიან.
იდენტური ვიდეო YouTube-პლატფორმაზე 2022 წლის 4 მაისს რუსული სახელწოდებით „ყურბან-ბაირამი 2022 წელი მოსკოვის საკათედრო მეჩეთში“ გამოქვეყნდა. The Moscow Times-ის ინფორმაციით, მოსკოვში 2022 წლის 2 მაისს სალოცავად ასობით მილიონი მუსლიმი შეიკრიბა. ვინაიდან რუსეთის დედაქალაქის უდიდეს მეჩეთში სივრცე შეზღუდულია, მომლოცველებმა მიმდებარე ქუჩებიც დაიკავეს.
აღსანიშნავია, რომ ვიდეო იდენტური მტკიცებით ინტერნეტსივრცეში ყოველწლიურად ქვეყნდება. მაგალითად, მის ვირუსულ გავრცელებას ჯერ კიდევ 2022 წელს ფაქტების გადამმოწმებელი ორგანიზაცია AP News და BOOM Fact Check, ხოლო 2023 წელს - AFP Fact Check გამოეხმაურა.
AP News-ის სტატიაში ასევე ვხვდებით თურქული საინფორმაციო სააგენტო Anadolu Agency-ის მიერ Getty Images-ზე განთავსებულ, იმავე დღესასწაულის ფოტოებს, რომელთა აღწერაშიც ვკითხულობთ: - „მუსლიმები იკრიბებიან 2022 წლის 2 მაისს მოსკოვში, ანიტ მეჩეთისა და ისტორიული მეჩეთის ეზოში იდ ალ-ფითრის ლოცვის შესასრულებლად“.
2023 წელს ვიდეო საფრანგეთში მიმდინარე ძალადობრივ პროტესტსაც დაუკავშირეს. AFP სტატიაში ასევე წერს, რომ ვიდეო რუსეთის დედაქალაქ მოსკოვშია გადაღებული და შესაბამისად, საფრანგეთის დედაქალაქში მიმდინარე საპროტესტო აქციებთან კავშირი არ აქვს.
ამრიგად, მოსკოვში გადაღებული ვიდეო ინტერნეტსივრცეში მცდარი კონტექსტით ვრცელდება.
--------------------------------------------------------------------------
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.
