დეზინფორმაცია: ამერიკაში 15 წლის ბავშვი Pfizer-ით გარდაიცვალა
ვერდიქტი: ყალბი ამბავი
2021 წლის 19 მაისს, Facebook-მომხმარებელმა შორე შანიძემ პოსტი გამოაქვეყნა, რომლის თანახმადაც, „ამერიკაში 15 წლის ბავშვი გარდაიცვალა ფაიზერით“. პოსტში შორე შანიძე ასევე სექტემბრიდან ვაქცინაციის პროცესში ბავშვების ჩართვას ახსენებს. Facebook-ზე გავრცელებული ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება და ყალბი ამბავია.
შორე შანიძე, სავარაუდოდ, აშშ-ში გავრცელებულ დაუზუსტებელ ინფორმაციაზე საუბრობს, რომლის თანახმადაც კოლორადოში 15 წლის ბიჭი Pfizer-ის ვაქცინის მიღების შემდეგ 2 დღეში გარდაიცვალა. აღნიშნული ინფორმაცია, როგორც ფაქტების გადამმოწმებელი პლატფორმა PolitiFact წერს, არაერთ ვებგვერდზე, მათ შორის კონსპირაციების გავრცელებაზე ორიენტირებულ InfoWars-ზეც განთავსდა.
2021 წლის 1 მაისს, National File-ზე 22 აპრილის VAERS-ის [1] (Vaccine Adverse Events Reporting System) ანგარიშთან დაკავშირებით სტატია გამოქვეყნდა. ანგარიშის მიხედვით, 15 წლის მამრობითი სქესის ადამიანმა Pfizer-ის ვაქცინის დოზა 18 აპრილს მიიღო და 20 აპრილს გულის უკმარისობით გარდაიცვალა. იქვე აღნიშნულია, რომ პირი ჰოსპიტალიზირებული არ ყოფილა. ასევე ანგარიშის მიხედვით, პაციენტს არც ალერგიული წარსული და არც რაიმე მიმდინარე დაავადებები გააჩნდა.
ამერიკის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის (CDC) განცხადებაში ნათქვამია, რომ არ არსებობდა გარემოებები, რომლის მიხედვითაც, 15 წლის ადამიანს Covid-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის მიღება შეეძლო. თუმცა, მიუხედავად ამისა, CDC VAERS-ის ბაზაში დაფიქსირებულ სერიოზულ შემთხვევებთან დაკავშირებულ ანგარიშებს (გარდაცვალება, სიცოცხლისთვის საშიში დაავადება ან ჰოსპიტალიზაცია) დეტალურად იძიებს. ინფორმაციას აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით არც კოლორადოს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისა და გარემოს დეპარტამენტი არ ფლობს.
ცნობისთვის, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, 2020 წლის 14 დეკემბრიდან 2021 წლის 3 მაისის ჩათვლით, 245 მილიონ დოზაზე მეტი ვაქცინის ადმინისტრირება მოხერხდა. ასევე, დროის ამ მონაკვეთში VAERS-ის ბაზამ 4,178 გარდაცვალებასთან დაკავშირებული ანგარიში დააფიქსირა. CDC-სა და საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციის ( FDA) გაცხადებით, ამ ანგარიშების შესაბამისი შესწავლის შედეგად, გარდაცვალებებსა და Covid-19-ის ვაქცინებს შორის უშუალო პირდაპირი კავშირი არ დადასტურებულა. ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ VAERS-ის ბაზაში განთავსებული ინფორმაცია ყოველთვის სიმართლეს არ შეესაბამება და ეს მონაცემები დამატებით კვლევას საჭიროებს. სწორედ ამის გამო VAERS-ის ბაზაში მოხვედრილი მონაცემები არაერთხელ გამხდარა დეზინფორმაციისა და ყალბი ამბების წყარო ( შეგიძლიათ გაეცნოთ „ფაქტ-მეტრის“ სტატიებს ბმული 1, ბმული 2, ბმული 3, ბმული 4, ბმული 5, ბმული 6, ბმული 7).
აღსანიშნავია ისიც, რომ აპრილის ბოლოსა და მაისის დასაწყისში, როდესაც ეს ინფორმაცია გავრცელდა, 15 წლის ასაკობრივ ჯგუფში აშშ-ში ავტორიზებული არც ერთი ვაქცინის (Pfizer, Moderna and Johnson & Johnson) ადმინისტრირება დაშვებული არ ყოფილა. Associated Press-მა მხოლოდ 4 მაისს გამოაქვეყნა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ამერიკის საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას (FDA) მომავალ კვირაში, შესაძლოა, Pfizer– ის COVID-19 ვაქცინის 12– დან 15 წლამდე ასაკის მოზარდებში გამოყენების ნებართვა გაეცა. 10 მაისს კი FDA-მ ნამდვილად გასცა მსგავსი ნებართვა.
18 მაისს, ამერიკის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის დირექტორმა დოქტორმა როშელ ვალენსკიმ განაცხადა, რომ 12-დან 15 წლის ასაკობრივ ჯგუფში წარმოდგენილმა სულ მცირე 600 000-მა ბავშვმა Pfizer-BioNTech-ის კოვიდსაწინააღმდეგო ვაქცინა უკვე მიიღო.
შესაბამისად, არსებული ინფორმაციის თანახმად, დროის იმ მონაკვეთში, როდესაც Pfizer- ის ვაქცინით 15 წლის ბიჭის გარდაცვალების შესახებ ინფორმაცია გავრცელდა, ამერიკაში - ამ ასაკობრივ ჯგუფში, ვაქცინაცია დაშვებული არ ყოფილა. ჯერჯერობით მსგავსი შემთხვევა არც ერთ ოფიციალურ ბაზაში არ დაფიქსირებულა. ამრიგად, გავრცელებული ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება.
ხოლო რაც შეეხება სექტემბრიდან ვაქცინაციის პროცესში ბავშვების ჩართვას, აქ აღსანიშნავია, რომ სხვადასხვა კოვიდვაქცინის მწარმოებელი ნამდვილად მუშაობს კვლევებზე, რომლებიც 16-18 წელს ქვემოთ ასაკობრივ ჯგუფებში ვაქცინაციის ეფექტურობას დაამტკიცებს (AstraZeneca (Vaxzevria), Moderna, Johnson & Johnson). თუმცა დღეისათვის Pfizer/BioNTech ერთადერთი ვაქცინაა, რომლის გამოყენება 12-15 წლის ასაკობრივ ჯგუფებში არის დაშვებული (კანადასა და აშშ-ში მიმდინარეობს, მათ შორის კანადამ პირველმა მიიღო ეს გადაწყვეტილება).
Pfizer-მა ამ ასაკობრივ ჯგუფში ვაქცინების ადმინისტრირების ნებართვა 2260 ცდის პირში ჩატარებული კვლევების საფუძველზე მიიღო, რომლის თანახმადაც ვაქცინა მოზარდებში 100%-ით ეფექტიანი აღმოჩნდა. მარტის ბოლოს Pfizer-მა კვლევები 6 თვიდან და 11 წლამდე ასაკობრივი ჯგუფის ბავშვებშიც დაიწყო. შესაბამისად, კომპანია ვარაუდობს, რომ შემოდგომიდან, კონკრეტულად, სექტემბრიდან 12 წელს ქვემოთ ბავშვების, ხოლო ნოემბრიდან ჩვილი ბავშვების აცრის ნებართვასაც მოიპოვებს.
Moderna-მ ასევე წლის მარტში, 6 თვიდან და 12 წელს ქვემოთ ასაკობრივ ჯგუფებში KidCOVE კვლევის ჩატარება დაიწყო. აღსანიშნავია, რომ მოდერნამ ეს ასაკობრივი ჯგუფი თავის მხრივ სამად გაყო - 6-დან 12 წლამდე ბავშვები, 2-დან 6 წლამდე ბავშვები, 6 თვიდან 2 წლამდე ბავშვები. კვლევები ყველაზე გვიან სწორედ ყველაზე დაბალ ასაკობრივ ჯგუფებში დაიწყება.
უფრო ადრე, თებერვალში 6-დან 17 წლამდე ბავშვებსა და ახალგაზრდებში კვლევების ჩატარება AstraZeneca-მაც დაიწყო, რომელიც ასევე ეტაპებად იყო დაყოფილი - ჯერ 12-17 წლის მოზარდებში, ხოლო შემდგომ უფრო პატარა ასაკის ბავშვებში (6-11 წელი).
Johnson & Johnson კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის ტესტირება 12-17 წლის ასაკობრივ ჯგუფში დაიწყო, ამასთან კვლევები ჯერ 16-17 წლის მოზარდებში ჩატარდა, ხოლო შემდეგ საკვლევი არეალი 12-დან 17 წლამდე ბავშვების ასაკობრივ ჯგუფში გაფართოვდა.
ჩინური Sinovac Biotech-ის მიერ ჩატარებული კვლევების თანახმად, ვაქცინა 3-დან 17 წლამდე ბავშვებსა და მოზარდებში იმუნური სისტემის გააქტიურებას იწვევს. აღსანიშნავია, რომ ჩინური წარმოების ვაქცინებიდან ავტორიზაცია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციისა და მკაცრი მარეგულირებლების მიერ, ჯერჯერობით, მხოლოდ Sinopharm-ს აქვს მინიჭებული. ხოლო რაც შეეხება რუსული წარმოების Spunik V-ს, მისი გამოცდა ჯერ ბავშვებში არ დაწყებულა, თუმცა მწარმოებლის თქმით, კვლევები რუსეთში შესაძლოა, მაისში დაიწყოს.
ამრიგად, ვაქცინაციის პროცესის ბავშვებზე გაფართოება მხოლოდ შესაბამისი კვლევების საფუძველზე, ვაქცინის ბავშვებზე უსაფრთხოებისა და ეფექტიანობის დადგენის შემდეგ მოხდება.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.
[1] VAERS ერთგვარი ადრეული გაფრთხილების სისტემაა და ამ ბაზის მონაცემებზე დაყრდნობით კონკრეტული დასკვნის გამოტანა არ შეიძლება. კონკრეტულად, VAERS-ს, როგორც ადრეული გაფრთხილების სისტემას, შეუძლია, ბაზაში მნიშვნელოვანი მონაცემები დააფიქსიროს, თუმცა ეს მონაცემები დამატებით კვლევასა და დამუშავებას საჭიროებს. როგორც ჯანდაცვის სპეციალისტები ამბობენ, მხოლოდ VAERS-ის ანგარიშზე დაყრდნობით შეუძლებელია იმის დადგენა, რაიმე გვერდითი მოვლენა უშუალოდ ვაქცინის გამოწვეულია, თუ - არა.
