საქართველო, ევროპა AstraZeneca-ს ვაქცინას ნაგავში ყრის, თქვენ კი ხალხს ცრით

ვერდიქტი: ყალბი ამბავი

ანალიზი

Javakhk Media-ს და Javakhk-Akhaltskha.Net-ის რედაქტორმა ედუარდ აივაზიანმა 18 მარტს Facebook-ზე პოსტი გამოაქვეყნა: „ახალციხეში AstraZeneca ვაქცინის შედეგად 27 წლის ქალი კომაშია.... ევროპის მოყვარულო საქართველო (ან სომხეთო შენც, რომ მოგინდა) ნუთუ ვერ ხედავთ, რომ ევროპა ასტრაზენეკას ვაქცინას ნაგავში ყრის, თქვენ კი ხალხს ცრით ამით“.

18 მარტს ახალციხის კლინიკა „იმედში“ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის AstraZeneca-ს გაკეთებიდან რამდენიმე წუთში, 28 წლის ექთანი, მეგი ბაქრაძე ცუდად გახდა. ექიმების მცდელობის მიუხედავად, მისი გადარჩენა ვერ მოხერხდა და იგი აცრიდან მეორე დღეს, 19 მარტს პირველ საუნივერსიტეტო კლინიკაში გარდაიცვალა. გავრცელებული ინფორმაციით, მას აცრის შემდეგ, ანაფილაქსიური შოკი განუვითარდა. ანაფილაქსიური რეაქცია შეიძლება გამოიწვიოს როგორც ვაქცინამ, ასევე მედიკამენტებმა, საკვებმა, მწერის ნაკბენმა. ამ დროს პაციენტის გადასარჩენად გადამწყვეტი მნიშვნელობა სწრაფ რეაგირებას ენიჭება, რაც პირველ რიგში, ადრენალინის გაკეთებას გულისხმობს. სპეციალისტების თანახმად, ანაფილაქსიური შოკის დროს პაციენტების გარდაცვალების მაჩვენებელი, არსებული სტატისტიკით, 0,25%-დან 2%-მდე მერყეობს. რა გახდა ახალგაზრდა ქალის გარდაცვალების ზუსტი მიზეზი, ეს ექსპერტიზის დასკვნის შემდეგ გაირკვევა. მომხდარს შსს გაუფრთხილებლობით სიცოცხლით მოსპობის მუხლით იძიებს. გარდაცვალებასთან დაკავშირებით მოკვლევას სსიპ სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის რეგულირების სააგენტო აწარმოებს.

COVAX პლატფორმის მეშვეობით შვედურ-ბრიტანული ვაქცინა AstraZeneca საქართველომ 13 მარტს (29 250 დოზა), სომხეთმა კი 28 მარტს (24 000 დოზა) მიიღო. საქართველოში ვაქცინის გაკეთება სამედიცინო პერსონალს, 55 წელს ზემოთ მოქალაქეებს და იმ პაციენტებს შეუძლიათ, რომლებსაც ორგანოები აქვთ გადანერგილი ან დიალიზზე იმყოფებიან. რაც შეეხება სომხეთს, აქ 65 წელზე მეტი ასაკის მქონე პირები და ქრონიკული დაავადების მატარებელი მოქალაქეები იცრებიან.

მარტის დასაწყისში, ევროპული ქვეყნების ნაწილმა AstraZeneca-ს გამოყენება, ვაქცინირებულ ადამიანებში თრომბის შემთხვევების დაფიქსირების გამო, დროებით შეაჩერა. პირველ ეტაპზე ვაქცინის გამოყენება შეაჩერეს ავსტრიამ და დანიამ, მოგვიანებით გერმანიამ, საფრანგეთმა, იტალიამ, ესპანეთმა და სხვა. აღსანიშნავია, რომ ვაქცინის გამოყენების დროებით შეჩერებაც, კონკრეტული სახელმწიფოების ჯანდაცვის პოლიტიკიდან გამომდინარე მიღებული გადაწყვეტილება იყო. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცია და ევროპის მარეგულირებელი აცხადებდნენ, რომ ვაქცინის გამოყენების შეწყვეტის მიზეზი არ არსებობდა, რადგან ვაქცინასა და თრომბის შემთხვევებს შორის პირდაპირი კავშირი არ დასტურდებოდა. ევროპის მარეგულირებლის (EMA) მიერ გამოქვეყნებული დასკვნის შემდეგ, ევროპის ქვეყნებმა აცრები განაახლეს.

ევროპის მარეგულირებელმა, EMA-ს უსაფრთხოების კომიტეტმა, AstraZeneca-თი ვაქცინირებულ ადამიანებში თრომბის შემთხვევები შეისწავლა.

19 მარტს, ევროპის წამლის სააგენტომ მოკვლევის შედეგები გამოაქვეყნა, სადაც ვაქცინა უსაფრთხოდ და ეფექტურად შეაფასა, და დაადგინა, რომ ვაქცინა თრომბის წარმოქმნის რისკის ზრდასთან დაკავშირებული არ არის. EMA-ს შეფასებით, COVID-19-ის პანდემიასთან ბრძოლის დროს (COVID-19 თავისთავად იწვევს შედედების პრობლემებს და შესაძლოა, ლეტალური იყოს) AstraZeneca-ს ვაქცინის სარგებელი, კვლავ აჭარბებს შესაძლო გვერდითი მოვლენების რისკებს.

აღსანიშნავია, რომ ბოლო კვლევებით, AstraZeneca-ს ვაქცინამ ეფექტიანობა - 79%, ხოლო 65 წელს ზევით ასაკობრივ ჯგუფში - 80% აჩვენა.

რა წერია EMA-ს დასკვნაში?

18 მარტს ევროპის წამლის სააგენტოს (EMA) უსაფრთხოების კომიტეტმა (PRAC) დასკვნა გამოაქვეყნა. კომიტეტმა დაადგინა, რომ:

• COVID-19-ის პანდემიასთან ბრძოლის დროს (COVID-19 თავისთავად იწვევს შედედების პრობლემებს და შესაძლოა, ლეტალური იყოს) AstraZeneca-ს ვაქცინის სარგებელი, კვლავ აჭარბებს შესაძლო გვერდითი მოვლენების რისკებს;

• ვაქცინა არ არის დაკავშირებული მთლიანობაში სისხლის შედედების (თრომბოემბოლიურ მოვლენების) რისკის ზრდასთან;

• არ მტკიცდება, რომ პრობლემა ვაქცინის კონკრეტულ პარტიასთან ან წარმოების ადგილთანაა დაკავშირებული.

ვაქცინა, შესაძლოა, სისხლის შედედების ძალიან იშვიათ ფორმასთან - თრომბოციტოპენიასთან იყოს ასოცირებული, რომელიც სისხლში თრომბოციტების დაბალ დონეს გულისხმობს, სისხლდენით ან მის გარეშე, მათ შორის - ცერებრალური ვენური სინუსის თრომბოზის CVST იშვიათ შემთხვევებთან. მსგავსი შემთხვევები ძალიან მცირეა. 16 მარტის მდგომარეობით, დიდ ბრიტანეთსა და ევროპის ეკონომიკურ ზონაში ვაქცინა, დაახლოებით, 20 მილიონმა ადამიანმა მიიღო. EMA-მ სისხლძარღვებში თრომბის წარმოქმნის 7 შემთხვევა და ცერებრალური ვენური სინუსის თრომბოზის CVST-ის 18 შემთხვევა გააანალიზა. უშუალო კავშირი ვაქცინასთან EMA-მ ვერ დაადგინა, თუმცა არის შემდგომი ანალიზის საჭიროება. შესაბამისად, ევროპის მარეგულირებელი ვაქცინასა და სისხლის შედედების იშვიათ შემთხვევებს შორის შესაძლო კავშირის შესწავლას განაგრძობს.

აღსანიშნავია, რომ თრომბოემბოლიური გართულებები ვაქცინის პოტენციური გვერდითი ეფექტების ჩამონათვალში არ შედის. AstraZeneca-ს ვაქცინის გვერდითი მოვლენები შეიძლება იყოს მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის. ვაქცინის ხშირი გვერდითი ეფექტია: ტკივილი ინექციის ადგილზე, სხეულის შემცივნება, დაღლილობის შეგრძნება და სიცხე. ეს ვაქცინებისთვის დამახასიათებელია და ჯანმრთელობისთვის საფრთხეს არ წარმოადგენს. ძალზედ იშვიათ (მილიონ დოზაზე ერთეული შემთხვევები) შემთხვევაში შესაძლოა, მწვავე ალერგიული რეაქცია, მათ შორის - ანაფილაქსიური შოკი, დაფიქსირდეს. საქართველოში დამტკიცებულია COVID-19 ვაქცინაციის შემდგომი ალერგიული რეაქციების მართვის პროტოკოლი. განსაკუთრებული ყურადღება დაუყოვნებელი და მძიმე ანაფილაქსიური რეაქციების პროფილაქტიკას ეთმობა, განვითარების შემთხვევაში - დროულ ამოცნობასა და შესაბამისი, დაუყოვნებელი სამედიცინო დახმარების აღმოჩენას. ვაქცინაციის დროს ანაფილაქსიის განვითარების რისკის სწორად შეფასების მიზნით, ასაცრელი პირისთვის შესაბამისი კითხვარი მომზადდა, რომლის მიხედვითაც ექიმი მის კლინიკურ მდგომარეობას შეაფასებს და შესაბამისი სქემის მიხედვით მიიღებს გადაწყვეტილებას. შესაბამისად, ყოველივე ზემოთქმულის გათვალისწინებით, ედუარდ აივაზიანის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია არის ყალბი ამბავი.