Վերջին տարիներին երեխաների աջակցության ծրագիրն ընդլայնվել է, ֆինանսական աջակցության չափը զգալիորեն աճել է։ Այս մասով պետք է դրական գնահատել կառավարության սոցիալական քաղաքականությունը։ Սակայն տագնապալի է, որ ավելի քան 234 հազար երեխա [մինչև 16 տարեկան անձինք] սոցիալապես անապահով են, այլ կերպ ասած՝ ապրում են ծայրահեղ աղքատության մեջ և իրենց գոյության համար պետության կողմից նվազագույն ֆինանսական աջակցության կարիք ունեն։ Բացի այդ, տարեցտարի ավելանում է սոցիալապես անապահով երեխաների թիվը։
2021 թվականի հուլիսի 1-ից ծրագիրը ընդլայնվել է, և 120 000-ից ցածր վարկանիշ ունեցող ընտանիքները ստանում են երեխայի աջակցություն, մինչ այդ աջակցություն է տրվել 100 000-ից ցածր միավոր ունեցող ընտանիքներին։ Այս ծրագրի համար մինչև 16 տարեկան սոցիալապես անապահով երեխան հանդիսանում է դրամական հավելավճար ստացող։
2023 թվականի հուլիսի 1-ից սոցիալապես անապահով երեխաները ամսական 200 լարի են ստանալու։ 2020 թվականին երեխայի համար նախատեսված հավելումը կազմում էր 50 լարի, 2021 թվականին այդ գումարը կրկնապատկվեց և հասցվեց 100 լարիի, իսկ 2021 թվականի հունիսից երեխաները որպես հավելավճար ստանում էին 150 լարի։
Ըստ Սոցիալական ծառայությունների գործակալության 2023 թվականի մայիսի տվյալների՝ մինչև 16 տարեկան 230 880 անձ ստանում է ապրուստի միջոց, ինչը նշված տարիքային խմբի երեխաների ընդհանուր թվի 28%-ից ավելին է։
Նշենք, որ դրամական սոցիալական օգնություն ստացողների թիվը մշտապես փոփոխվում է՝ ինչպես ավելանում, այնպես էլ նվազում։ Սակայն, ընդհանուր առմամբ, տարեցտարի ավելանում է սոցիալապես անապահով երեխաների թիվը։ (տես գրաֆիկ 1): 2021 թվականին կենսապահովման նպաստ ստացող մինչև 16 տարեկանների թվի աճը մեծապես պայմանավորված էր ծրագրի ընդլայնմամբ։ Սակայն սոցիալապես անապահով ընտանիքներում ապրող երեխաների թիվն ավելացել է նաև հետագա ժամանակահատվածում։
Գծապատկեր 1. Կենսապահովման նպաստ ստացող մինչև 16 տարեկան անձանց թիվը
Աղբյուր՝ Սոցիալական ծառայությունների գործակալություն
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը դրական է գնահատում երեխաների սոցիալական աջակցության ծրագրի նպատակները և իրականացվող փոփոխությունները, սակայն, իր իսկ տվյալներով, սոցիալական/նյութական դեֆիցիտով տառապող երեխաների որոշակի մասը մնում է ծրագրից դուրս։
Վրաստանի Ազգային վիճակագրական ծառայության և ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի «Երեխաների բարեկեցությունը Վրաստանում» ուսումնասիրության համաձայն՝ Վրաստանում երեխաների 38%-ը նյութական և սոցիալական զրկանքներ է ապրում։ Երեխայի նյութական և սոցիալական անբարենպաստությունը վերաբերում է ընտանիքի ֆինանսական հնարավորությունների բացակայությանը, ինչի պատճառով նա չի կարող երեխային ապահովել իր աճի և զարգացման համար անհրաժեշտ նվազագույն կարիքներով (սնունդ, հագուստ, տարիքին համապատասխան գրքեր, խաղալիքներ, և այլն):
Ուսումնասիրության մեջ ընդգծվում է, որ վերջին տարիներին զգալիորեն ընդլայնվել է երեխաների աջակցության ծրագիրը, ավելացել է ֆինանսական աջակցության չափը։ Այնուամենայնիվ, նյութական և սոցիալական դեֆիցիտ ունեցող երեխաների գրեթե կեսը (47%) մնում է սոցիալական աջակցության ծրագրից դուրս: Դրա հավանական պատճառը այն չափանիշներն են, որոնց պետք է համապատասխանեն երեխաներ ունեցող ընտանիքները՝ նպատակային օգնություն ստանալու համար։
Դրամական օգնությունը մեծ ազդեցություն ունի երեխաների ծայրահեղ աղքատության նվազեցման վրա: Այն, որ սոցիալական աջակցության պետական ծրագիրն ավելի է կենտրոնացել ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող երեխաներ ունեցող ընտանիքների վրա, միանշանակ ողջունելի է։ Սակայն երեխա ունեցող ընտանիքները, որոնք տվյալ պահին այս ճանապարհով հասնում են ծայրահեղ աղքատության, շարունակում են մնալ ընդհանուր աղքատության մեջ՝ որպես խոցելի խումբ։
