Համաճարակի ընթացքում աշխատատեղերի կորուստը հատկապես սուր խնդիր դարձավ՝ համաճարակով պայմանավորված ծանր և երկարատև տնտեսական սահմանափակումներից ելնելով: Վրաստանի վիճակագրական ազգային գործակալության տվյալներով՝ 2021 թվականին գործազրկության մակարդակը կազմել է 20,6%, ինչը 2,1 տոկոսային կետով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Համաճարակի ընթացքում 2020-2021 թվականներին գործազրկության մակարդակն աճել է ընդհանուր առմամբ 3 տոկոսով։
Geostat-ի մեթոդաբանության համաձայն՝ գործազրկության մակարդակը հաշվարկվում է գործազուրկների և տնտեսապես ակտիվ բնակչության [աշխատուժի] հարաբերակցության արդյունքում: Աշխատուժը զբաղված և աշխատանք փնտրող գործազուրկների համակցություն է [1]։ Համաճարակային տարիներին [2020-2021] տնտեսապես ակտիվ բնակչությունը [զբաղվածների և աշխատանք փնտրողների ընդհանուր թիվը] նվազել է ընդհանուր 39.2 հազարով։ 2021 թվականին աշխատուժը նախորդ տարվա համեմատ աճել է, ինչը պայմանավորված է աշխատանք փնտրող գործազուրկների թվի աճով։
Ինչ վերաբերում է զբաղվածության մակարդակին, ապա 2021 թվականին, նախորդ տարվա համեմատ, աշխատողների թիվը նվազել է 2%-ով կամ 24,4 հազ. Համաճարակը նախորդող ժամանակահատվածի համեմատ զբաղված է 78,5 հազար մարդ։
Խիստ և երկարատև տնտեսական սահմանափակումների պայմաններում 2020 թվականին աշխատողների թիվը կտրուկ նվազել է, ընդ որում բացասական միտումը շարունակվել է 2021 թվականի առաջին և երկրորդ եռամսյակներում։ Տնտեսական սահմանափակումների թուլացումը տրամաբանորեն հանգեցրել է տնտեսական տարբեր պարամետրերի, այդ թվում՝ զբաղվածության մակարդակի վերականգնմանը։ Զբաղվածության մակարդակն աճել է 2021 թվականի երրորդ և չորրորդ եռամսյակներում, թեև աշխատողների թիվը նվազել է նախահամաճարակային տվյալների համեմատ։
Գրաֆիկ 1:2013-2021թ աշխատատեղերի/գործազրկության տվյալները
Աղբյուր: Վիճակագրության ազգային ծառայություն
Ըստ Geostat-ի մեթոդաբանության՝ աշխատողները բաժանվում են երկու կատեգորիայի՝ վարձու աշխատողներ և ինքնազբաղ անհանտներ։ Հարկ է նշել, որ ավելի արդյունավետ է ընդհանուր թվով աշխատողներ ընդունելը։ Ինքնազբաղ անհատների դեպքում զբաղվածության արդյունավետությունը շատ ավելի ցածր է, նրանց գործունեությունը հիմնականում ցածր եկամուտ ունեցող և/կամ անկայուն է: 2020-2021 թվականներին զբաղվածության մակարդակի անկումը մեծապես պայմանավորված է եղել զբաղվածների թվի կրճատմամբ։ Համաճարակին նախորդած ժամանակահատվածի համեմատ աշխատակիցների թիվը կրճատվել է 68,1 հազարով։ Նույն ժամանակահատվածում ինքնազբաղ անհատների թիվը նվազել է 10,8 հազարով։
Գրաֆիկ 2:2013-2021թ Աշխատող անձանց բաշխումն ըստ կարգավիճակի
Աղբյուր՝ Վիճակագրության ազգային ծառայություն
Համաճարակի ընթացքում զբաղվածության պարամետրերի կտրուկ վատթարացումը միայն համաճարակին ուղեկցող գործընթաց չէր, և դա մեծապես պայմանավորված էր կառավարության ոչ խելամիտ քաղաքականությամբ՝ խիստ և երկարատև տնտեսական սահմանափակումներով: 2021 թվականի երկրորդ կեսին, տնտեսական սահմանափակումների թուլացման պայմաններում, զբաղվածության մակարդակը սկսեց բարելավվել, թեև համաճարակի ընթացքում կորցրած աշխատատեղերը հնարավոր չեղավ վերականգնել։
[1] Համաձայն Geostat-ի մեթոդաբանության՝ այն անձը, ով գործազուրկ է, բայց աշխատանք չի փնտրում (հետազոտության պահին նա աշխատանք չէր փնտրում նախորդ 4 շաբաթվա ընթացքում), չի համարվում աշխատուժ, ոչ էլ՝ գործազուրկ: Շատ դեպքերում նրանք այսպես կոչված «Անհույս աշխատողներ» են, որոնք դուրս են գործազուրկների շարքից, բայց նաև աշխատանք չունեն:
