Ինչպե՞ս է աշխատում Ախալցիխեի գենդերային հավասարության խորհուրդը

2021 թվականի հունվարի 27-ին Ախալքալաքի ռազմական բնակավայրի մոտակայքում գտնվող կամրջից միջին տարիքի կին էր նետվել: Կինը մահացել է տեղում: Ընտանիքը կատարվածը կապում է քաղաքական ճնշման հետ, հետաքննությունը շարունակվում է Քրեական օրենսգրքի 115-րդ հոդվածով, որը ենթադրում է ինքնասպանության հասցնել:

Ադիգենիում բնակվող 75-ամյա մի կին նույնպես ենթադրաբար ինքնասպանություն է գործել, նրան 2020 թվականի հուլիսի 3-ին սեփական բակում մահացած է գտել իր տղան:

Նույն թվականի փետրվարին Ախալցիխեում բնակվող 32-ամյա մի կին խոսել է ամուսնու կողմից պարբերաբար գործադրված բռնության մասին: Նրան փետրվարի 10-ին վնասվածքնեհրով տարել են Ախալցիխեի «Իմադի» կլինիկա: Հաջորդ օրը կնոջ ամուսնուն գտել են անտառում մահացած: Հաղորդվում է, որ վերջինս ինքնասպան է եղել:

Սա Սամցխե-Ջավախեթիում վերջին ժամանակահատվածում արձանագրված դեպքերի ոչ ամբողջական ցուցակն է: Ներքին գործերի նախարարության վիճակագրության համաձայն, վերջին երկու տարվա ընթացքում տարածաշրջանում ընտանեկան բռնության դեպքերը կրկնապատկվել են: 2019 թվականին տարածաշրջանում բռնության զոհ է դարձել 110 կին և 10 տղամարդ, իսկ 2020-ին `182 կին և 43 տղամարդ: Նրանք բռնության են ենթարկվում ինչպես ֆիզիկապես, այնպես էլ հոգեբանորեն:

Մարզում աշխատող իրավապաշտպան գործունեությամբ հասարակական կազմակերպություններն ասում են, որ դիմումները ավելացել են: Այս փուլում տասնյակ զոհերի հոգեբանական օգնություն է ցուցաբերվում: Սա վերաբերում է ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկանց: Սամցխե-Ջավախեթիի ժողովրդավարական կանանց ընկերության ղեկավար Մարինա Մոդեբաձեն «Փաստ-մետրի» հետ զրույցում ասաց, որ Ախալքալաքում, Ադիգենիում և Ախալցիխեում բռնության դեպքերն աճել են: Չնայած վերը նշվածին, Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղխորհրդի գենդերային հավասարության խորհուրդը գենդերային հավասարության խախտման վերաբերյալ որևէ հայտարարություն չի ստացել:

Գենդերային հավասարության պաշտպանությունն ապահովելու, խտրականությունը հայտնաբերելու և վերացնելու նպատակով 2018 թվականից քաղաքային խորհուրդներում ստեղծվեցին գենդերային հավասարության խորհուրդներ:

«Փաստ-մետրը» ձեզ կպատմի, թե ինչպես է աշխատում Ախալցիխեի քաղաքապետարանում գենդերային խորհուրդը և ինչ արդյունքներ ունի:

Ախալցիխեի քաղաքային խորհրդում գենդերային հավասարության խորհուրդը, որը բաղկացած է 11 կնոջից և 5 տղամարդուց, գործում է 2018 թվականի մարտի 14-ից: Խորհուրդը ղեկավարում է Քաղաքային խորհրդի նախագահ Գելա Նոզաձեն:

2018 թվականի փետրվարի 15-ի հրամանագրի համաձայն, խորհրդի նպատակն է խթանել և կատարելագործել քաղաքապետարանում գենդերային հավասարության գործընթացը: Դա անելու համար խորհրդի անդամները պետք է տարբեր միջոցներ ձեռնարկեն կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքներն իրացնելու համար: Վերանայեն իրենց ներկայացրած դիմումները գենդերային հավասարության խախտման վերաբերյալ և պատրաստեն համապատասխան առաջարկություններ: Գենդերային անհավասարությունը վերացնելու համար Խորհուրդը պետք է առաջարկություն ուղարկի Քաղաքային խորհրդին կամ Վրաստանի Խորհրդարանին: Նմանատիպ խորհուրդներ են ստեղծվել Վրաստանի բոլոր քաղաքապետարանների Քաղաքային խորհուրդներում:

Խորհուրդը լիազորված է ներկայացնել Ախալցիխեի քաղաքապետարանը գենդերային հավասարության խնդրի վերաբերյալ տարբեր հարաբերություններում, կազմակերպել աշխատանքային հանդիպումներ, ներգրավվել գենդերային հավասարակշռված բյուջեի պլանավորման գործընթացում և այլն:

2018 թվականի մարտի 14-ից մինչ օրս խորհուրդը երկու զեկույց է ներկայացրել Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղաքային խորհրդին, փաստաթղթերը ցույց են տալիս, որ խորհուրդն իրավական ակտերի նախագծերի վերլուծություն և օրենսդրական ակտերի նախագծերի փորձաքննություն չի իրականացրել, չի մշակել գենդերային հավասարության ապահովման համար ձեռնարկված միջոցառումների մոնիտորինգի և գնահատման համակարգ: Այն նաև որևէ առաջարկ կամ խորհուրդ չի ներկայացրել Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղաքային խորհրդին և Վրաստանի խորհրդարանի գենդերային հավասարության խորհրդին: Բացի այդ, գենդերային հավասարության խորհուրդը գենդերային հավասարության խախտումների մասին որևէ դիմում չի ներկայացրել:

Այս փաստերը ցույց են տալիս, որ բնակչությունը քիչ տեղեկություններ ունի խորհրդի նպատակների և գործունեության մասին, և դրա գործառույթը ձևական է: Ըստ Ախալցիխեում գործող «Սամցխե-Ջավախեթիի ժողովրդավարական կանանց հասարակություն» հասարակական կազմակերպության ղեկավար Մարինա Մոդեբաձեի, վերջին մեկ տարվա ընթացքում ուղղորդումների թիվը զգալիորեն ավելացել է:

Ախալցիխեի քաղխորհրդի գենդերային խորհրդի նախագահ Գելա Նոզաձեն նման պասիվությունը վերագրում է նրանց անփորձությանը: Նա «Փաստ-մետրի» հետ զրույցում ասաց, որ նախորդ տարիների համեմատ իրենք կարևոր միջոցառումներ էին պլանավորել, բայց այս անգամ դրանց իրականացմանը խանգարեց համաճարակը:

2019 թվականի զեկույցի մի մեծ մասը նվիրված է ավագանու անդամների դասընթացներին մասնակցելու և քաղաքապետարանում տեղեկատվական հանդիպումներ անցկացնելուն, խոսքը նաև Ախալցիխեի քաղաքապետարանի գենդերային հավասարության վարչության և «կանանց սենյակի» հետ անցկացված տեղեկատվական հանդիպումների մասին է:

Փաստաթղթի համաձայն, քաղաքապետարանում գենդերային վիճակագրությունը ներկայացվել է Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղաքային խորհրդի և գենդերային հավասարության վարչության հետ միասին: Իրականացվել են ինքնակառավարվող ՍՊԸ-ներում և ՀԿ-ներում աշխատողների վիճակագրություններ, իսկ գյուղերում բնակչության քանակական հետազոտություն է կատարվել սեռի տեսանկյունից: Ընդդեմ բռնության, անցկացվել է կարճամետրաժ ֆիլմերի մրցույթ:

2020 թվականի զեկույցը, ինչպես նախորդ տարի, նվիրված է տեղեկատվական հանդիպումներին, փաստաթղթում բացատրվում է նաև, որ կորոնավիրուսի պատճառով Քաղաքապետարանի գենդերային հավասարության վարչության հետ նախատեսված էսսեների և կարճամետրաժ ֆիլմերի մրցույթը չի անցկացվել: Նույն պատճառով զվարճալի մեկնարկները, որոնք պլանավորված էին «Աջակցություն երեխաներին» ՀԿ-ի ներգրավմամբ, հնարավոր չեղան իրականացնել (տե՛ս հավելվածը):

Տեղեկատվական հանդիպումներ են անցկացվել հետևյալ թեմաներով՝ Գենդերային հավասարություն, վաղ ամուսնություն, սեռական ոտնձգություն, խտրականություն և կանանց իրավունքներ, կանանց նկատմամբ բռնություն և ընտանեկան բռնություն:

Զեկույցում նշվում է նաև, որ գենդերային հավասարության հասնելու համար Գենդերային խորհուրդը և գենդերային հավասարության բաժինը համագործակցում են հասարակական կազմակերպությունների հետ:

Արդյունքում, «Ժողովրդավարական կանանց հասարակության» հետ, 2019 թվականի օգոստոսից մինչև 2020 թվականի սեպտեմբեր, ընդհանուր առմամբ 40 կին տարբեր թեմաների շուրջ վերապատրաստում է անցել և ձեռք բերել անհրաժեշտ հմտություններ: Խորհրդի նախագահ Գելա Նոզաձեն չի կարող հիշել ՝ վերապատրաստված կանանցից որևէ մեկին աշխատանք առաջարկվել է, թե ոչ:

Բացի այդ, Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղաքային խորհրդից ստացված տեղեկատվության համաձայն, գենդերային հավասարության, երիտասարդության հարցերի և զբոսաշրջության վերաբերյալ համատեղ միջոցառումների շրջանակներում 2019-2020 թվականներին անցկացված միջոցառումների, բուկլետների և նվերների վրա ծախսվել է 17 090 լարի:

2018 թվականից Ախալցիխեի քաղաքապետարանի քաղաքային խորհրդի գենդերային հավասարության խորհուրդը անցկացրել է 11 հանդիպում, որից 2-ը ՝ 2018-ին, 4-ը ՝ 2019-ին, 5-ը ՝ 2020-ին:

Հանրային պաշտպանը ուսումնասիրել է Գենդերային հավասարության խորհուրդների աշխատանքը: 2020 թվականին հրապարակված ուսումնասիրության արդյունքները ցույց են տալիս, որ վերջին տարիներին, չնայած տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից գենդերային հավասարության բարելավման ուղղությամբ կատարվող բազմաթիվ գործողություններին, խնդիր է մնում արտացոլել շրջանների տարբեր կարիքները երկրի գենդերային քաղաքականության մեջ և մշակել գործողությունների ծրագրեր, որոնք համակարգված են տեղական ինքնակառավարման ստորաբաժանումների կողմից և հիմնված կարիքների ուսումնասիրության վրա: Միևնույն ժամանակ, տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործունեության մեջ գենդերային հավասարության հասնելուն ուղղված միջոցառումները պակաս առաջնային են:

Ախալցիխեի գենդերային հավասարության աշխատանքի վերաբերյալ նշված է նաև «Միջազգային թափանցիկություն-Վրաստանի» զեկույցում: Հասարակական կազմակերպությունն վերանայել է խորհրդի աշխատանքը 2018-2019 թվականներին. Պարզվեց, որ ուսումնառության ընթացքում խորհուրդը չի վերլուծել իրավական ակտերի նախագծերը, ոչ էլ մշակվել է գենդերային հավասարության ապահովման միջոցառումների մոնիտորինգի գնահատման համակարգ, և ոչ էլ առաջարկություններ են պատրաստվել:

Նկար. Հարավային դարպաս