19 ოქტომბერს სოციალურ ქსელში გავრცელდა ყალბი ამბავი, თითქოს 20 ოქტომბრიდან ევროკავშირის ქვეყნებში ვაქცინაცია წყდება. მოცემული ინფორმაცია არასანდო წყაროს ემყარება და სიმართლეს არ შეესაბამება.
აღნიშნული ყალბი ამბავი სათავეს იღებს tapnewswire.com-ზე გამოქვეყნებული სტატიიდან სათაურით: „20 ოქტომბრიდან ევროკავშირის მთელ ტერიტორიაზე უქმდება კოვიდპასპორტი და ვაქცინაცია“ - ფრანგი ექიმი“. სტატიის შესავალში მითითებულია, რომ კოვიდვაქცინების გაუქმების შესახებ ინფორმაცია გადამოწმებულია, თუმცა მტკიცებები, რომელიც სტატიაში გვხვდება, რეალურ საფუძველს მოკლებულია. მასალის მიხედვით, ევროკავშირმა კორონავირუსის სამკურნალოდ 5 პრეპარატი უკვე დაამტკიცა. ევროსაბჭოს დადგენილებით, აღნიშნული პრეპარატების გამოყენება 1 ოქტომბრიდან დაიწყება და 20 ოქტომბრამდე ეტაპობრივად გავრცელდება. ამის შემდეგ „ექსპერიმენტული ვაქცინების“ გამოყენება შეწყდება. სტატიაში ასევე საუბარია პრეპარატ ივერმექტინზე, რომლის ეფექტურობაც კორონავირუსის სამკურნალოდ პასტერის ინსტიტუტმა მეცნიერულად დაამტკიცა. სტატიის ბოლოს კი ფრანგი „ექიმის“ დომინიკ რუეფის ვებგვერდის მისამართია მითითებული და თანდართულია მისი ფოტო. რეალურად, მოცემულ სტატიაში არსებული ინფორმაცია რაიმე სანდო წყაროს არ ემყარება და სიმართლეს არ შეესაბამება.
პირველ რიგში, ვებგვერდის tapnewswire.com ვიზუალური შესწავლისას დგინდება, რომ გვერდი არასანდო, დაუზუსტებელი ინფორმაციის შემცველ სტატიებს ხშირად აქვეყნებს. ვებგვერდზე შეთქმულების თეორიები და ყალბი ამბები კორონავირუსთან და კოვიდვაქცინებთან დაკავშირებით აქტიურად ვრცელდება. ამასთან ერთად, ვებგვერდის საქმიანობა არ არის გამჭვირვალე, არ არის მითითებული, თუ რას ემსახურება მოცემული პლატფორმა, ვინ მართავს მას ან საიდან ფინანსდება. ზემოთ განხილული სტატიაც, სწორედ tapnewswire.com-ზე გამოქვეყნებული იმ სტატიათაგანია, რომლებიც გადაუმოწმებელ ინფორმაციას შეიცავს.
სტატიაში თან ერთვის ევროკავშირის ოფიციალურ ვებგვერდზე 2021 წლის 29 ივნისს გამოქვეყნებული და 29 სექტემბერს განახლებული პრესრელიზი, სადაც აღნიშნულია, რომ ევროკავშირმა 5 თერაპიული საშუალება გამოავლინა, რომელთაც მოგვიანებით კორონავირუსის სამკურნალო პრეპარატად დამტკიცების მაღალი პოტენციალი აქვთ. ევროკავშირის სტრატეგია COVID-19-ის თერაპიული საშუალებების შესახებ მიზნად ისახავს თერაპიული საშუალებების ფართო პორტფელის შექმნას. სტრატეგიის ფარგლებში 2021 წლის ოქტომბრისთვის სამი ახალი თერაპიული საშუალება და 2021 წლის ბოლოსთვის ორი შესაძლო თერაპიული საშუალება უნდა გახდეს ხელმისაწვდომი. ეს თერაპიული საშუალებებია:
• იმუნოსუპრესანტი - ბარიციტინიბი
• ბამლანივიმაბის და ეტესევიმაბის მონოკლონური ანტისხეულების კომბინაცია
• კაზირივიმაბის და იმდევიმაბის მონოკლონური ანტისხეულების კომბინაცია
• მონოკლონური ანტისხეული - რეგდანვიმაბი
• მონოკლონური ანტისხეული - სოტროვიმაბი
პრესრელიზში არსადაა ნათქვამი, რომ ევროკავშირმა აღნიშნული 5 პრეპარატი ან ამ 5 პრეპარატიდან ერთი მაინც გამოყენებისთვის უკვე დაამტკიცა. ამასთან ერთად, ამ 5 პრეპარატიდან, ევროკავშირის მიერ რომელიმე საბოლოოდ რომც დამტკიცდეს, მისი გამოყენება სავალდებულო არ იქნება. გარდა ამისა, პრესრელიზში არ არის ნათქვამი, რომ აღნიშნული პრეპარატების დამტკიცების შემთხვევაში ვაქცინების გამოყენება შეწყდება. აღსანიშნავია ისიც, რომ დამტკიცების შემთხვევაშიც, აღნიშნული პრეპარატები ინფიცირების დროს სამკურნალოდ შეიძლება იქნას გამოყენებული, ხოლო ვაქცინას პრევენციული დანიშნულება აქვს - ინფიცირებისგან დაცვა.
ჯანმრთელობისა და სურსათის უვნებლობის კომისარმა, სტელა კირიაკიდესმა განაცხადა: „დღეს ჩვენ პირველ ნაბიჯებს ვდგამთ COVID-19-ის სამკურნალო საშუალებების ფართო პორტფელის შექმნისკენ. მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციის პროცესის მზარდია, ვირუსი ასე მალე არ გაქრება და პაციენტებს დასჭირდებათ უსაფრთხო და ეფექტური მკურნალობა COVID-19-ის ტვირთის შესამცირებლად. სწორედ ამიტომ, ჩვენი მიზანია, გამოვავლინოთ მეტი სამკურნალო საშუალება და მინიმუმ სამ ახალ თერაპიულ საშუალებას მივანიჭოთ ავტორიზაცია წლის ბოლომდე“.
რაც შეეხება მტკიცებას, რომ კოვიდვაქცინები ექსპერიმენტულია, სიმართლეს არ შეესაბამება. კოვიდვაქცინები, რომლებიც მთელ მსოფლიოში, მათ შორის - საქართველოშიც, გამოიყენება (ფაიზერი, ასტრაზენეკა, სინოფარმი), მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის და მაღალი სანდოობის მქონე მარეგულირებლების მიერ არის დამტკიცებული და გადაუდებელი მოხმარების ავტორიზაცია აქვს მინიჭებული. ავტორიზებული ვაქცინა ნიშნავს, რომ მან პრეკლინიკური და კლინიკური კვლევის ყველა ფაზა წარმატებით გაიარა. მართალია, COVID-19-ის ვაქცინები ექსტრემალური პირობებიდან გამომდინარე, შემჭიდროებულ ვადებში შეიქმნა და დამტკიცდა, თუმცა კვლევის არცერთი საფეხური, რომლითაც ვაქცინების ეფექტურობა და უსაფრთხოება დგინდება, გამოტოვებული არ ყოფილა.
საკუთრივ კვლევის პრეკლინიკური ფაზა ნამდვილად ექსპერიმენტულია. პრეკლინიკურ ფაზაში კოვიდვაქცინების გამოცდა ცხოველებზე მოხდა და ამ დროს განისაზღვრა, იმუნური რეაქციის გამოსაწვევად, რომელი ანტიგენი უნდა ყოფილიყო გამოყენებული. მას შემდეგ, რაც ვაქცინამ იმუნური რეაქცია აღძრა, მისი კლინიკური შემოწმება დაიწყეს.
კლინიკური კვლევები თავის მხრივ, სამი ფაზისგან შედგება და სამივე ფაზის დროს ვაქცინის გამოცდა მოხალისეობრივი გზით შერჩეულ ცდის პირებზე ხდება. კოვიდვაქცინებმა კვლევის ყველა საფეხური წარმატებით გაიარეს, რის საფუძველზეც ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციისა და მაღალი სანდოობის მქონე მარეგულირებლების (EMA, FDA) მიერ, ავტორიზაცია მიენიჭათ. თუმცა ვაქცინის გამოყენებაში ჩაშვებისთანავე, ვაქცინის უსაფრთხოებაში დასარწმუნებლად, მუდმივი მონიტორინგის წარმოებაა საჭირო.
მასალაში ასევე აღნიშნულია, რომ პასტერის ინსტიტუტმა მეცნიერულად დაამტკიცა პრეპარატ „ივერმექტინის“ ეფექტურობა კორონავირუსის სამკურნალოდ. COVID-19-ის პანდემიის დაწყებიდან დღემდე მეცნიერები მართლაც აქტიურად მუშაობენ ისეთი მედიკამენტის შემუშავებაზე, რომელიც კორონავირუსით ინფიცირებული პაციენტების სამკურნალოდ მაღალეფექტიანი იქნება. ამ კუთხით სხვადასხვა მედიკამენტის ეფექტიანობის შესაფასებლად, მთელი მსოფლიოს მასშტაბით, მცირე და დიდი კვლევები ტარდება. ერთ-ერთი ასეთი მედიკამენტი, რომელიც ბოლო პერიოდში აქტიური მსჯელობის საგანი გახდა არის „ივერმექტინი“. თუმცა, დღესდღეობით „ივერმექტინი“ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის და მაღალი სანდოობის მქონე მარეგულირებლების მიერ კორონავირუსის სამკურნალოდ დამტკიცებული არ არის. რაც შეეხება პასტერის ინსტიტუტის კვლევას, როგორც ევროპის მოლეკულური ბიოლოგიის ორგანიზაციის (EMBO) ვებგვერდზე გამოქვეყნებული კვლევის აღწერაში ვკითხულობთ, პრეპარატი ზაზუნებზე გამოცადეს და არა ადამიანებზე. „ივერმექტინმა“ სიმპტომების შემცირებით ზაზუნების სასუნთქ გზებში ანთებითი პროცესი შეამსუბუქა. ამასთან ერთად, შეამცირა ყნოსვის დაკარგვის რისკი. თუმცა, კვლევამ აჩვენა, რომ პრეპარატმა ვერ მოახერხა კორონავირუსის რეპლიკაციის შემცირება.
კვლევის ავტორმა, გილერმე დიას დე მელომ აღნიშნა: „კვლევამ აჩვენა, რომ პრეპარატ „ივერმექტინს“ ვირუსის რეპლიკაცია არ შეუმცირებია. ზაზუნებს, რომელსაც პრეპარატით მკურნალობდნენ, ცხვირის ღრუსა და ფილტვებში თითქმის იგივე რაოდენობის ვირუსის ნაწილაკები უფიქსირდებოდათ იმ ზაზუნებთან შედარებით, რომელთათვისაც „ივერმექტინი“ არ მიუციათ. ჩვენი შედეგები აჩვენებს, რომ ივერმექტინს აქვს იმუნომოდულატორული ეფექტი, ვიდრე ანტივირუსული ეფექტი.“ გილერმემ განაცხადა, რომ „ეს მონაცემები წარმოადგენს საფუძველს, რომ მსგავსი კვლევა ადამიანებშიც ჩატარდეს“. შესაბამისად, პასტერის ინსტიტუტი მხარს უჭერს კლინიკური კვლევების ჩატარებას ადამიანებში და არა პრეპარატის გამოყენებას ადამიანებში COVID-19-ის სამკურნალოდ.
შესაბამისად, Facebook-პოსტში მოცემული მტკიცება, რომ 20 ოქტომბრიდან ევროკავშირის ქვეყნებში ვაქცინაცია წყდება, ყალბი ამბავია. მტკიცება ემყარება დეზინფორმაციულ ვებგვერდზე გამოქვეყნებულ სტატიას, რომელშიც ევროკავშირის პრესრელიზი კორონავირუსის საწინააღმდეგო თერაპიული საშუალებების სამომავლოდ დანერგვის შესახებ დამახინჯებული კონტექსტითაა გაშუქებული.
-----------------------------------------------------------------------------------
სტატია Facebook-ის ფაქტების გადამოწმების პროგრამის ფარგლებში მომზადდა. ვერდიქტიდან გამომდინარე, Facebook-მა შესაძლოა სხვადასხვა შეზღუდვა აამოქმედოს - შესაბამისი ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე. მასალის შესწორებისა და ვერდიქტის გასაჩივრების შესახებ ინფორმაცია იხილეთ ამ ბმულზე.
