ვერდიქტი: ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ლევან ხაბეიშვილის განცხადება არის სიმართლე.
რეზიუმე: განცხადებები „გაუმართლებლად მაღალ“ კომუნალურ ტარიფებზე და მათი მნიშვნელოვნად შემცირების შესაძლებლობაზე 2012 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში მართლაც კეთდებოდა. საკანონმდებლო მაცნეს მონაცემებით, 2012 წლიდან დღემდე, სამომხმარებლო ტარიფები ელექტრო ენერგიაზე არა თუ განახევრდა, არამედ გაიზარდა დაახლოებით 4-5 თეთრით.
ბუნებრივი აირის შემთხვევაში, სამომხმარებლო ტარიფები ძირითადად უცვლელი იყო 2017 წლამდე, მაგრამ ხდებოდა სუბსიდირება 5 თეთრით, რაც ტექნიკურად სამომხმარებლო ტარიფის დაწევად ვერ ჩაითვლება. აღნიშნული სუბსიდირება 2017 წელს დასრულდა. 2017 წელს გაზის ტარიფირეგიონში მცხოვრები მოსახლეობის ნაწილისთვის გაიზარდა, რადგან სემეკ-მა „სოკარ ჯორჯია გაზისთვის“ ერთიანი ტარიფი დაადგინა. კომპანია 41 ყოფილ ლიცენზიანტს აერთიანებს, შესაბამისად, აღნიშნულ გადაწყვეტილებამდე,რეგიონებისა და ქალაქების მიხედვით განსხვავებული სამომხმარებლო ტარიფი მოქმედებდა. ესგულისხმობს იმას, რომ „სოკარ ჯორჯიას გაზის“ აბონენტებს ტარიფი სხვადასხვა პროპორციით გაეზარდათ. ზოგიერთი აბონენტებისთვის ტარიფი 26 თეთრითაც გაძვირდა. პირველად დადგინდა ერთიანი ტარიფიკომპანია „საქორგაზის“ არეალშიც.
ანალიზი
„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ წევრმა, ლევან ხაბეიშვილმა განაცხადა: „2012 წელს „ქართული ოცნება“ მოვიდა დაპირებით, რომ კომუნალურების ფასებს გაანახევრებდა. თუმცა, ელექტროენერგიის ფასმა, მათ შორის, მოიმატა ნაცვლად განახევრებისა“.
განცხადებები გაუმართლებლად მაღალ ტარიფებზე და მათი მნიშვნელოვნად შემცირების შესაძლებლობაზე 2012 წლის წინასაარჩევნო პერიოდში მართლაც კეთდებოდა. მაგალითად, ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა: „ასეთი დონის გადასახადები, რაც დღეს საქართველოში არსებობს, ხვალიდანვე შეძლება ამის განახევრება… ელექტროენერგია საქართველოს აქვს ძალიან იაფი, ბევრი ჰიდროელექტროსადგური გვაქვს და იქედან იაფი დენი იწარმოება. გაზის ფასი რომ ევროპულს უთანაბრდება არის აბსურდი, რომ გადავითვალოთ დღევანდელი გადასახადის მესამედი გამოვა“.
ცვლილებები საყოფაცხოვრებო მომხმარებლებისთვის ბუნებრივი აირისა და ელექტროენერგიის შესასყიდი ტარიფების შესახებაისახება საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის შესაბამის დადგენილებებში, რომლებიც საკანონმდებლო მაცნეშია წარმოდგენილი.
ცხრილი 1: ცვლილებები ელ-ენერგიის სამომხმარებლო ტარიფში 2010-2017 წლებში (თეთრი/კვტსთ დღგ-ს გარეშე)
თელასი | 2010 | დეკ 2012 | აპრ 2013 | სექტ 2015 | დეკ 2016 | დეკ 2017 |
0–101 კვტ/სთ | 11.424 | 8.424 | 11.424 | 11 | 11 | 12.325 |
101–301 კვტ/სთ | 13.56 | 10.56 | 13.56 | 14.4 | 14.4 | 15.725 |
301 კვტ/სთ და მეტი | 14.998 | 14.998 | 14.998 | 18.200 | 18.2 | 19.525 |
ენერგოპრო | 2010 | დეკ 2012 | აპრ 2013 | სექტ 2015 | დეკ 2016 | დეკ 2017 |
0–101 კვტ/სთ |
11 | 8 | 7.63 | 7.63 | 10.978 | 12.065 |
101–301 კვტ/სთ | 14 | 11 | 11 | 11 | 14.348 | 15.435 |
301 კვტ/სთ და მეტი | 14.83 | 14.83 | 14.83 | 14.83 | 18.178 | 19.265 |
წყარო: საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე
როგორც ვხედავთ, 2012 წელთან შედარებით, ელ-ენერგიის სამომხმარებლო ტარიფები არათუ განახევრდა, არამედ გაიზარდა. აღსანიშნავია, რომ ელ-ენერგიის ტარიფების მატებაზე მოქმედებდა სხვადასხვა ფაქტორი, მათ შორის, მწარმოებლის დანახარჯები, ელ-ენერგიის ტრანსპორტირების საფასური, ლარის გაცვლითი კურსი. ელ-ენერგიის ზრდა მომავალშიც არის მოსალოდნელი (იხ. ფაქტ-მეტრის კვლევა).
რაც შეეხება ტარიფს ბუნებრივ აირზე, განსხვავებულია ბუნებრივი აირის მიწოდების სამომხმარებლო ტარიფები, სამი უმსხვილესი პროვაიდერის შემთხვევაში. „ყაზტრანსგაზის“ მომხამრებლისათვის დადგენილი ტარიფის ზედა ზღვარი 2012-2017 წლებში არ შეცვლილა, თუმცა 2013 წლის მარტიდან 5 თეთრით ტარიფის შემცირება სუბსიდირების ხარჯზე განხორციელდა, რაც დიდწილად პოლიტიკურ გადაწყვეტილებას წარმოადგენდა. აირის ფასი ნავთობისა და გაზის კორპორაციის ამონაგების ხარჯზე შემცირდა. კორპორაციამ სადისტრიბუციო კომპანიებს ბუნებრივი აირის მისაწოდებელი ფასი შეუმცირა. 2017 წლის ივლისში გაუქმდა სუბსიდირების მემორანდუმები და აღნიშნული პრაქტიკა შეწყდა.
ცხრილი 2: ბუნებრივი აირის სამომხმარებლო ტარიფები დღგ-ს გარეშე 2012-2018 წლებში
აგვ 2012-ივლ 2017 | ივლ 2017-2018 | ||
ყაზტრანსგაზი | მაღალი წნევით | 31.669 | 39,113 |
საშუალო წნევით | 34.805 | ||
დაბალი წნევით | 42.898 | ||
სოკარი | 48.254 | ||
საქორგაზი | 48.314 |
წყარო: საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე
2017 წლის ივლისშივე გაზის ტარიფი რეგიონში მცხოვრები მოსახლეობისთვის გაიზარდა, რადგან სემეკ-მა „სოკარ ჯორჯია გაზისთვის“ ერთიანი ტარიფი დაადგინა - 48.25 თეთრი დღგ-ს გარეშე. კომპანია 41 ყოფილ ლიცენზიანტს აერთიანებს, შესაბამისად, აღნიშნულ გადაწყვეტილებამდერეგიონებისა და ქალაქების მიხედვით განსხვავებული სამომხმარებლო ტარიფი მოქმედებდა. ესგულისხმობს იმას, რომ „სოკარ ჯორჯია გაზის“ არეალში აბონენტებს ტარიფი სხვადასხვა პროპორციით გაეზარდათ. ზოგიერთი აბონენტებისთვის ტარიფი 26 თეთრითაც გაძვირდა. პირველად დადგინდა ერთიანი ტარიფიკომპანია „საქორგაზის“ არეალშიც. აქვე აღსანიშნავია, რომ ბუნებრივი აირის სუბსიდირება სახელმწიფოს მხრიდან, სამომხმარებლო ტარიფის დაწევად ვერ ჩაითვლება.