მიმდინარე წლის 17 იანვარს პარლამენტის დეპუტატმა "ქართული ოცნებიდან", დავით ჭიჭინაძემ, განაცხადა: "გლეხს სწავლა რომ უყვარდეს ის გლეხი არ იქნებოდა რა, დამიჯერეთ სხვა ადგილს მიაგნებდა ამ ცხოვრებაში".
ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან საკითხებზე დეპუტატის სხვა საინტერესო მოსაზრებების შეხსენების მიზნით, ფაქტ-მეტრი გთავაზობთ ინტერვიუს დავით ჭიჭინაძესთან, რომელიც ჩვენ 2016 წლის არჩევნების წინ, მასთან, როგორც პარლამენტის მაჟორიტარობის კანდიდატთან ჩავწერეთ.
რატომ იყრით კენჭს კონკრეტულად ისნის მე-9 ოლქში?
იმიტომ, რომ აქ გავიზარდე და ჩემი ძირითადი საქმიანობაც, ბიზნესი, ამ რაიონთან არის დაკავშირებული. მოსახლეობას აქ ბავშვობიდან ვიცნობ. ძალიან ბევრი მეგობარი მყავს და ძალიან ბევრ ოჯახთან პირადი ურთიერთობა მაკავშირებს.
ჩამოთვალეთ 3-5 (ან მეტი) მთავარი პრობლემა, რომელიც თქვენი ოლქის ამომრჩევლებს (და არა ზოგადად ქვეყნის მოსახლეობის უმრავლესობას) განსაკუთრებით აწუხებს. თქვენი აზრით, როგორ უნდა მოგვარდეს ეს პრობლემები?
ძირითადი პრობლემა არის ამორტიზირებული სახლები და ძველი კომუნიკაციები. ეს ოლქი თბილისის ისტორიული ნაწილია. აქ განთავსებულია ისტორიული ძეგლის სტატუსის მატარებელი სახლები, რომელთან მიმართებითაც საკმაოდ სერიოზული პრობლემებია. არსებობს კანონი, რომელიც ამ ძეგლებს იცავს. მოსახლეობისთვის ძალიან ძნელი გასაგებია თუ როგორ შეიძლება დანგრეული სახლები ძეგლის სტატუსის მქონე იყოს. მათ ძალიან რთული პირობები გააჩნიათ საცხოვრებლად და ვერც ინვესტორს იძიებენ, რადგან ინვესტორი არ ეკარება ისტორიულ ძეგლებს და, შესაბამისად, ვერ ხდება განვითარება. პრაქტიკულად, როგორი სახლებიც არის იგივე უნდა აშენდეს და რომელი ინვესტორი მოვა? მაგას სახელმწიფოც კი ვერ ახერხებს, არათუ ინვესტორი. რაც შეეხება ყველაზე მთავარ პრობლემას, ეს არის მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების პრობლემა. ძველ უბნებში ბევრი იტალიური ეზოა, კორპუსებში ბინის გაყიდვა ადვილია, მაგრამ იტალიურ ეზოებში არა. როდესაც იტალიური ეზოს მაცხოვრებლებს ექმნებოდათ გარკვეული სახის პრობლემები, მიმართავდნენ მიკროსაფინანსოებს. ამ ორგანიზაციების შეფასება კი ძალიან დაბალია და მცირე თანხებს აძლევდნენ. ადამიანებს როდესაც უჭირდათ ცდილობენ თავისი პრობლემის მოგვარებას და გადარჩენას. ძირითადად, ეს ხდებოდა სააკაშვილის დროს, ადამიანებს ფული სჭირდებოდათ საპროცესო გარიგებებისთვის, არ ფინანსდებოდა სამედიცინო მომსახურება და ა.შ. ამ მოქალაქეებს მოუწიათ ბინის ჩადება. ახლა, როდესაც ამ ბინების გაყიდვა უნდათ, კორპუსის სახლებთან შედარებით, ძნელად იყიდება. მარტო ინვესტორისთვის იქნება მიმზიდველი იტალიური სახლები იმისთვის, რომ დაანგრიოს და შემდეგ ააშენოს. ეს ერთმანეთზე გადაჯაჭვული საკითხია და სერიოზული პრობლემაა ამ რაიონისთვის.
რა არის თქვენი მთავარი წინაასარჩევნო დაპირებები ამომრჩევლისთვის? რა დროში აპირებთ თქვენი დაპირებების შესრულებას? გაგვაცანით მიახლოებითი გრაფიკი.
ახლა მუშავდება ქალაქის გენერალური გემა, რომელიც, ალბათ, იმ წელში მაისის თვისთვის უკვე დასრულებული იქნება. ეს გეგმა დადებს სრულ სურათს, თუ როგორ უნდა განვითარდეს ჩვენი ქალაქი, შესაბამისად, შეეხება კონკრეტულად ამ უბანსაც. ადრე კოეფიციენტების ყიდვა-გაყიდვა არსებობდა, რომელიც იყო ძალიან მანკიერი. ამიტომაა საჭირო ერთიანი სურათი, რომ ყველა ინვესტორი იყოს თანაბარ პოზიციაში. მე ვფიქრობ, ძველი უბნის ხიბლი ის არის, რომ აქ განსაკუთრებული იერსახე უნდა იყოს შენარჩუნებული, ტურისტები ამას ეძალებიან. მეტად უნდა წახალისდეს სასტუმროების მშენებლობა. გარეუბანი უნდა გამოცოცხლდეს. კარგია თბილისის ყველა უბანი, მაგრამ გარეუბანში სიტუაცია რთულია. თქვენც რომ სადმე წახვიდეთ დასასვენებლად, არ ისურვებთ, რომ ქალაქგარეთ დასახლდეთ და იქიდან ცენტრში მისვლის პრობლემა გქონდეთ ყოველდღიურად. ასე რომ ვთქვათ, ცენტრს აქვს თავისი დატვირთვა და გარეუბანს თავისი. ამ მიმართულებით ბევრი რაღაც არის დასამუშავებელი, მე მეტ-ნაკლები გამოცდილება მაქვს და შემიძლია გარეუბნის მეტად განვითარება. რაც მთავარია, სახელმწიფოში უნდა ამუშავდეს სოციალური ბინათმშენებლობა გაჭირვებული ხალხითვის. ბიზნესმა უნდა აიღოს მეტი პასუხისმგებლობა. მე ვფიქრობ, რომ ყოველ ახალ პროექტში რომელიც ხორციელდება უნდა იყოს რაღაც შემადგენელი ნაწილი სოციალური. "ქართული ოცნება" მემარცხენე პარტიაა და ხალხიკენ მეტი ნაბიჯები უნდა გადაიდგას და ბიზნესმაც თავისი პასუხიმგებლობა მეტად აიღოს. ვფიქრობ, რომ საქართველოში ძალიან კარგი გარემოა ბიზნესის კეთებისთვის, ამიტომ, სახელმწიფოს გვერდში უნდა დავუდგეთ მეტ-ნაკლებად. ძველი კანონები რაც არის მიღებული, იმათაც უნდა ეფექტურად იმუშაონ, მონიტორინგი და კონტროლი ჭირდებათ, ბევრი კარგი კანონია "ქართული ოცნების" მიერ მიღებული და ჯერჯერობით არ არის სრულად ამუშავებული. ამ ყველაფრის განხორციელება მოხდება ეტაპობრივად, მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში.
გვითხარით ის რეალური გზები, თუ როგორ აპირებთ დაპირებების შესრულებას მაშინ, როდესაც ამ ტიპის საქმიანობა ძირითადად ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებში აღმასრულებელი ხელისუფლების და ადგილობრივი თვითმართველობის კომპეტენციაა?
დეპუტატს არ აქვს მცირე უფლებები, მას შეუძლია კონტროლი გაუწიოს თავისი ოლქის პრობლემების გადაჭრის მიმდინარეობას.
რამდენად არსებობს შესაბამისი საკონონმდებლო ბაზა (ანუ, რა უფლებები გაქვთ ან არ გაქვთ როგორც მაჟორიტარს და ამ მხრივ რას შეცვლიდით) და ეკონომიკური რესურსი იმ დაპირებების შესასრულებლად, რასაც თქვენ იძლევით?
ეკონომიკურ რესურსებზე ზემოთ ვისაუბრეთ და ბიზნესის მეტი ჩართულობით და გაძლიერებით მოიძებნება. რაც შეეხება კანონმდებლობას, მე შემიძლია მეტად აქტიურობა და ლობირება ამ საკითხების პარლამენტში, მეტი მონიტორინგი და ყურადღება.
რომელი კანონების ინიცირებას გეგმავთ პარლამენტში თქვენს საარჩევნო ოლქთან დაკავშირებით?
ასე კონკრეტულად ვერ გეტყვით, თუმცა მათი პრობლემებიდნ გამომდინრე წამოვაყენებ სხვადსხვა ინიციტივებს, მაგლითად საბანკო სისტემასთან დაკავშირებით და ა.შ.
რას ფიქრობთ მაჟორიტარული სისტემის გაუქმების იდეაზე? უნდა გაუქმდეს თუ არა და რატომ?
შერეული სისტემა არ უნდა იყოს. მაჟორიტარი გარკვეულ პაუხისმგებლობას იღებს, პარტიას ყავს თავისი ლიდერები, რომლებიც, აგრეთვე, თავის პაუხისმგებლობას იღებენ. ყველა შემთხვევაში სიის სხვა წევრები უფრო პასიურები არიან, ვიდრე მაჟორიტარები. ხალხიც მეტ პაუხისმგებლობას მაჟორიტარებს აკისრებს მომავალში და შესრულებულ საქმეებსაც მათგან ითხოვს. დისპროპორციაა რაღაც. საარჩევნოდ მაჟორიტარს მეტი მნიშვნელობა აქვს იმიტომ, რომ ის პარტიას წარმოადგენს კონკრეტულ საარჩევნო ოლქში, მაგრამ შემდეგ მაჟორიტარს იგივე უფლება აქვს როგორც სიის სხვა წევრებს. ამიტომ, მიმაჩნია, რომ ან მხოლოდ პარტიული სიით უნდა მოხდეს პარლამენტის დაკომპლექტება ან პარტიული სია უნდა გაუქმდეს და უნდა იყოს სულ მაჟორიტარები. ეს კომბინირებული ვარიანტი ვიღაცას პრივილეგირებულ მდგომარეობაში აყენებს და მგონია, რომ არაწორია.
პარლამენტში თქვენი არჩევის შემთხვევაში თუკი ოპოზიციაში იქნებით, რა გზებით შეეცდებით თქვენი დაპირებების განხორციელებას?
მთელი ცხოვრება ოპოზიციაში ვიყავი. არაფერი არ შეიცვლება ნამდვილად, არ აქვს მნიშვნელობა შენი პარტია ოპოზიცია იქნება თუ პოზიცია, შენ გაქვს ოთხი წელი შესაბამისი უფლებები და მოვალეობები, რომ შენს ამომრჩეველს ემსახურო.
გექნებათ თუ არა კონკრეტული ინიციატივები, რომლებსაც მთავრობას და პარლამენტს შესთავაზებთ სამუშაო ადგილების გაზრდისა და უმუშევრობის შესამცირებლად?
კი, საბანკო სისტემის შევიწროების ინიციატივა, როგორც ავღნიშნე ხალხს დაასაქმებს. მათ ავუკრძალავთ კანონით, რომ არაპროფილური საქმიანობით არ უნდა იყვნენ დაკავებულნი. რა თქმა უნდა, ეს სამუშაო ადგილებს გაზრდის, გაჩნდება მეტი თავისუფალი ფული ბანკებში, ისინი იძულებულები იქნებიან დააფინანსონ სხვადასხვა იდეები, ვთვლი, რომ დღეს ბანკები ძალიან ცუდი საქმიანობით არიან დაკავებულნი.
იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ გახდებით პარლამენტის წევრი, რა ინტენსივობით და როგორ გააგრძელებთ ამომრჩეველთან კომუნიკაციას?
მე კომუნიკაციის პრობლემა არასდროს არ მქონია ამ უბნის მოსახლეობასთან. აქ დაახლოებით ათას ოჯახთან მეგობრობა მაკავშირებს, მე ვფიქრობ, რომ ჩემთან კომუნიკაცია ამით იფარება. ნებისმიერ ადამიანს მივიღებ, არ აქვს მნიშვნელობა კაბინეტში მოხდება ეს თუ ქუჩაში, არც პარლამენტში მოსვლისა და შეხვედრის პრობლემა ექნებათ, იმიტომ, რომ ყოველთვის მომიძებნის ვინმე, ასე რომ ვთქვათ, "შინაურს".
არჩევის შემთხვევაში მომდევნო წლები იქნებით დეპუტატი, თუ შეიძლება აღმასრულებელ ხელისუფლებაში გიხილოთ?
შეთავსება არ შეიძლება. მე როგორც ვიცი, დღეს კანონმდებლობით დეპუტატი და აღმასრულებელი ხელისუფლება ვერ ითავსებს ერთმანეთს, ან ერთზე უნდა თქვა უარი ან მეორეზე. მე მიმაჩნია, რომ რადგანაც ხალხი გირჩევს ოთხი წლის მანძილზე დეპუტატის ვალდებულება უნდა ატარო ბოლომდე. მით უმეტეს დღეს ჩვენთან საპარლამენტო რესპუბლიკაა და დეპუტატს არ აქვს მცირე უფლებები.
რა წინადადებები გექნებათ ადგილობრივი თვითმართველობის ეფექტიანობის გასაუმჯობესებლად?
ჯერჯერობით არ ვიცი, თუმცა აქტიური ვიქნები ამ მიმართულებითაც.
უჭერთ თუ არა მხარს, რომ პარლამენტმა საქმიანობა ქუთაისში განაგრძოს?
არა, ამას არ ვუჭერ მხარს. წარმოიდგინეთ მე ვარ თბილისის მაჟორიტარი, აქ არის 22 მაჟორიტარი, თითქმის მესამედი თბილისშია. თბილისს მაინც სხვა დატვირთვა აქვს და აქ უნდა იყოს. ქუთაისი კი საუნივერსიტეტო ქალაქი უნდა გახდეს, ახლა გვქონდა სწორედ ამის პრეზენტაცია. პარლამენტი ნამდვილად აქ უნდა იყოს, სამინისტროები აქ არის. საპარლამენტო კონტროლის განხორციელება აქ უფრო ადვილია, ვიდრე ქუთაისიდან, გაორებული მომენტი გამოდის.
რას ფიქრობთ პარლამენტში ქალთა სავალდებულო კვოტირების იდეაზე? თქვენი აზრით, თქვენი პარტიის მიერ წარმოდგენილ მაჟორიტარობის კანდიდატებში და საარჩევნო სიაში დაცულია თუ არა გენდერული ბალანსი და თუ არ არის დაცული – რატომ?
არ ვუჭერ მხარს. მე ვფიქრობ, რომ ქალბატონებს საკმაოდ დიდი მისია აკისრიათ, ისინი ოჯახის ბურჯები არიან. ოჯახის სტაბილურობა ქალბატონებზეა დამოკიდებული. პირიქით, მე ვფიქრობ, რომ ქალბატონებს ყველანაირად უნდა შევუქმნათ იმის პირობა, მეტი ყურადღება დაუთმონ ოჯახს. პარლამენტში საკმაოდ ბევრი ქალია წარმოდგენილი. ეს კანონი უფრო დისკრიმინაციული მგონია. ნიჭიერი ადამიანი ქალია თუ კაცი მაინც მიაღწევს წარმატებას. ამ კანონით, პირიქით, მათ არასრულფასოვნებას ვუსვამთ ხაზს. შეიძლება ასი წევრიდან სამოცდათი ისეთი ნიჭიერი ქალბატონი იყოს ადამიანებმა აირჩიონ ისინი და რა ვქნათ, სამოცდამეთერთმეტეს არჩევა თუ უნდათ, შევზღუდოთ? კვოტა მე მიმაჩნია ყველაზე არასწორ დამოკიდებულებად ადამიანთან მიმართებით. წინა მოწვევის პარლამენტში ძალიან აქტიური ქალები ყავდა "ქართულ ოცნებას" და თვითონ კოალიციასაც, მინისტრებიც იყვნენ ქალები, "ქართული ოცნება" ამ საკითხში ყველაზე წინ არის.
თქვენი აზრით, უნდა ჩაიწეროს თუ არა კონსტიტუციაში, რომ ქორწინება არის ქალის და მამაკაცის კავშირი? რატომ?
მე ვიცი, რომ ქორწინება მართლა ქალის და კაცის კავშირია. თუ საზოგადოების მოთხოვნილება არის, რომ ეს მართლა ჩაიწეროს, მე, რა თქმა უნდა, დავუჭერ მხარს. პირადი შეხედულებით, ჩემთვის, როგორც ერთი რიგითი მოქალაქისთვის და არა როგორც დეპუტატობის კანდიდატისთვის, კონსტიტუციაში ჩაწერას მნიშვნელობა არ აქვს. მე რომ კაცთან ქორწინება არ მემუქრება ვიცი.
აპირებთ თუ არა პარლამენტში საქართველოს ევროატლანტიკური საგარეო კურსის მხარდაჭერას? თქვენი აზრით რა პოლიტიკა უნდა გაატაროს საქართველომ რუსეთთან და ოკუპირებულ ტერიტორიებთან დაკავშირებით? უნდა შეიცვალოს თუ არა რაიმე ამ პოლიტიკაში?
ეს ჩვენი ქვეყნის არჩევანია, რასაც უმრავლესობა გადაწყვეტს იმას დავუჭერ მხარს. ეს არ არის ერთი კაცის გადასაწყვეტი. როგორც ვვითარდებოდით და საითაც მივისწრაფოდით, ეს ძალიან კარგი იყო, მაგრამ, სამწუხაროდ, სხვა სიტუაცია ყალიბდება სამყაროში. ჩვენ ვხედავთ, რომ ევროპაში ევროსკეპტიკოსები იმარჯვებენ, ბრიტანეთი საერთოდ გავიდა, ამერიკაში დონალდ ტრამპმა თუ მოიგო, იძახის ევროატლანტიკური სტრუქტურები საერთოდ უნდა დავშალოო. ჩვენც შესაბამისად უნდა ვიმოქმედოთ, როდესაც არჩევნების რაღაც ეტაპი გაივლის პარტნიორ ქვეყნებში. მათ რა კურსი ექნებათ იმის მიხედვით უნდა მოვერგოთ და არა რაღაც ამოვიჩემოთ. პოლიტიკა ეს ცვალებადი სიტუაციაა. მაგალითად, “კომუნისტების” დროს, ჩვენი პოლიტიკური ელიტა ამბობდა, რომ ერთადერთი გაერთიანება სადაც უნდა იყოს საქართველო “საბჭოთა კავშირია”, მაგრამ თურმე ეს არასწორი ყოფილა. ამ გადმოსახედიდან მიმაჩნია, რომ როგორც განვითარდება მსოფლიო, ჩვენი მეგობრები რასაც აირჩევენ იმას უნდა დავუჭიროთ მხარი. რაც შეეხება რუსეთს დ ოკუპირებულ ტერიტორიებს, პირდაპირ ვთქვათ, დღესდღეობით ჩვენ არ გაგვაჩნია არანაირი პოლიტიკა მათ მიმართ. ჩვენ დავდივართ მხოლოდ ჩვენს მეგობრებთან. რაც „ნაცმოძრაობას“ ჰქონდა ეგ არ იყო პოლიტიკა. კარასინი-აბაშიძის ფორმატი უფრო ეკონომიკურ ჭრილში განიხილება, ვიდრე პოლიტიკურში. ამ ფორმატმა რაღაც სიკეთე ნამდვილად მოუტანა ჩვენს ქვეყანას, ლაპარაკი ყოველთვის ჯობს არ ლაპარაკს. რაც არ უნდა მტერი იყოს იმასთან უნდა ილაპარაკო. მტერი ახლოს უნდა გყავდეს, რომ იცოდე რას ფიქრობს.
დღეს თქვენ მმართველი პარტიის სახელით იყრით კენჭს. თუკი თქვენი პარტია ოპოზიციაში აღმოჩნდება, დატოვებთ თუ არა მის რიგებს და გადახვალთ თუ არა კვლავ სახელისუფლებო პარტიაში?
არა, არ დავტოვებ. ვინც მე მიცნობს იცის, რომ არა. პარტიაში რაღაც ღირებულების გამო ერთიანდები და არა თანამდებობისთვის. სხვები რომ იცვლიან იმათ ცვლილებას ვერ ვიტან. გადადიან აქეთ-იქით. ჩემს შემთხვევაში ეს გამორიცხულია.
რა მიგაჩნიათ მთავარ პრობლემებად/გამოწვევებად ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების ინტეგრაციის გზაზე და რა მთავარი ნაბიჯებია გადასადგმელი ინტეგრაციული პროცესების გასაუმჯობესებლად?
მე არ ვთვლი მათ ეთნიკურ უმცირესობად. ეს ხალხი ჩვენთან ერთად აშენებდა სუკუნეების მანძილზე ქვეყანას. მე კონკრეტულად სომხებთან მიმართებით მაქვს ლაპარაკი, ისინი ამ ოლქში ჩემი ძირითადი ელექტრორატია. მათ ამ ქალაქის და ქვეყნის მშენებლობაში საკმაოდ დიდი წვლილი მიუძღვით. არ შეიძლება ამ ადამიანებს ეს არ დავუფასოთ და ისინი უმცირესობად გამოვაცხადოთ. ისინი არიან საზოგადოების სრულყოფილი წევრები, ძალიან აქტიურები და შრომისმოყვარეები. როგორ შეიძლება ისინი ამ ქალქში ჩავთვალოთ ან უმცირესობად, ან უფლებების არმქონედ. ის ხალხი არის ისეთივე და ხნდახან უფრო მეტი დაფსების ღირსიც, როგორც ნებისმიერი სხვა ჩვენი მოქლაქე.
