2023-cü il sentyabrın 1-də İrakli Kobaxidze “Gürcü arzusu” tərəfindən Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvilinin impiçment prosedurunu elan edib. “Gürcü arzusu”nun mövqeyi ondan ibarətdir ki, yalnız hökumət “ölkənin həm daxili, həm də xarici siyasətini həyata keçirmək” səlahiyyətinə malikdir və hökumətdən müvafiq icazə olmadan xaricə səfərlərə başlamaqla Zurabişvili Gürcüstan konstitusiyasını “kobud şəkildə pozub”. (Zurabişvilinin hökumətlə razılaşma olmadan Avropa ölkələrinə səfərlərinin konstitusiyaya uyğunluğu ilə bağlı “Fakt-metr”-in məqaləsinə baxın).

“Fakt-Metr” Gürcüstan qanunvericiliyində nəzərdə tutulan impiçment prosedurunu nəzərdən keçirir.

İmpiçment bir şəxsin vəzifədən uzaqlaşdırılması deməkdir. Gürcüstan Konstitusiyasında 48-ci maddə impiçment proseduruna həsr olunub. Qeyd olunan maddənin 1-ci bəndinə əsasən, impiçment proseduru konstitusiyanın pozulması və ya əməldə cinayət əlamətləri olduqda başlana bilər. Burada o da müəyyən edilir ki, parlamentin tam tərkibinin ən azı üçdə biri məsələnin qaldırılması üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət etməlidir. Digər tərəfdən, Konstitusiya Məhkəməsi bir ay müddətində məsələyə baxıb öz rəyini Parlamentə təqdim etməlidir.

Məsələ Konstitusiya Məhkəməsinə verildikdən sonra hadisələr iki fərqli istiqamətdə inkişaf edə bilər. Prezident tərəfindən Konstitusiyanın pozulması və ya onun hərəkətlərində cinayət əlamətlərinin olması Konstitusiya Məhkəməsinin 9 hakimindən 6-sı tərəfindən təsdiqlənməlidir, əks halda impiçment proseduruna xitam verilir.

Konstitusiya Məhkəməsi öz qərarı ilə Prezidentin Konstitusiyanı pozduğunu və ya onun hərəkətlərində cinayət əlamətlərinin olmasını təsdiq edərsə, Parlament 2 həftə ərzində onun impiçmenti məsələsinə baxıb səsvermə keçirmək hüququna malikdir. Parlament 2 həftə ərzində Gürcüstan prezidentinin vəzifəsindən kənarlaşdırılması ilə bağlı qərar qəbul etməsə/qəbul edə bilməzsə, artıq eyni əsasla təkrardan impiçment proseduruna başlaya bilməz.

İmpiçmenti dəstəkləmək üçün Gürcüstan parlamentinin tam tərkibinin azı 2/3-nin razılığı tələb olunur. Belə çıxır ki, 150 deputatdan ən azı 100 deputat prezidentin kənarlaşdırılmasını dəstəkləməlidir. Ona görə də aydındır ki, Konstitusiya Məhkəməsi tərəfindən Konstitusiyanın pozulması faktının müəyyən edilməsi avtomatik olaraq prezidentin vəzifəsindən kənarlaşdırılması demək deyil. Yekun qərarın verilməsi parlamentdə aparılan siyasi proseslərlə bağlıdır. Müvafiq olaraq, aydındır ki, “Prezidentin impiçmenti siyasi-hüquqi prosedurdur və onu yalnız Konstitusiya Məhkəməsinin hüquqi rəyi və Parlamentin siyasi qərarı əsasında başa çatdırmaq olar”.[1]