Gürcüstan Statistika Xidmətinin məlumatına görə, 2021-ci ildə əvvəlki illə müqayisədə Gürcüstanda mütləq yoxsulluq həddindən aşağı olan əhalinin xüsusi hissəsi 3,8 faiz bəndi azalaraq 17,5 faiz təşkil edib. Bunlar ölkədə son illərdə yoxsulluğun yaxşılaşmasının ən yüksək göstəriciləridir.
Fakt-Metr ölkədə yoxsulluğun azaldılmasına təsir edən amilləri təhlil edib.
Əvvəlcə aydınlaşdırmalıyıq ki, mütləq yoxsulluq əhalinin hansı hissəsinin yaşayış minimumundan aşağı olduğunu göstərir. Qeyd etmək lazımdır ki, Gürcüstan əhalisinin yüksək hissəsi çox həssasdır və yoxsulluğun astanasındadır. Başqa sözlə, hazırda həddindən artıq yoxsulluq içində olmayan əhalinin böyük bir hissəsi yoxsullaşma riski altındadır. Pandemiya dövründə iqtisadi böhran yoxsulluq həddində yaşayan əhaliyə güclü təsir göstərmiş və cəmi bir il ərzində, yəni 2020-ci ilə qədər mütləq yoxsulluq həddində yaşayan əhalinin xüsusi çəkisi 1,8 faiz bəndi artmışdır.
2021-ci ildə yoxsulluq səviyyəsi pandemiyadan əvvəlki 2019-cu illə müqayisədə 2 faiz bəndi azalıb. Yoxsulluğun azaldılması əsasən iqtisadi fəaliyyətdən əldə edilən gəlirdən çox sosial transfertlərin artması hesabına baş verib. Pandemiya dövründə ölkədə məşğulluq parametrlərinin kəskin şəkildə pisləşməsi, yalnız 2021-ci ildə işsizlik səviyyəsinin 2,1 faiz bəndi artması da bunu göstərir. Buna baxmayaraq, ölkədə yoxsulluğun səviyyəsi kəskin şəkildə aşağı düşüb.
Həddindən artıq yoxsulluq sosial yardıma çox böyük təsir göstərir, çünki bir şəxs yaşayış minimumuna malikdirsə, o, statistik cəhətdən yoxsul hesab edilmir. 2021-ci ildə yoxsulluğun azaldılması əsasən yaşayış minimumu alanların artımı, uşaq dəstəyi və digər sosial müavinətlərin artması hesabına baş verib.
Qrafik 1: Mütləq yoxsulluq həddindən aşağı olan əhalinin faizi (%)
Mənbə: Milli Statistika İdarəsi
Sosial Xidmətlər Agentliyinin məlumatına görə, 2021-ci ilin sonuna qədər ölkədə sosial cəhətdən həssas olanların [yaşayış pulu alanların] sayı bütün zamanların ən yüksək həddinə çatıb. Pandemiya dövründə nağd sosial yardım alanların sayı hər ay artırdı. 2020-2021-ci illərdə maddi yardım alanların sayı ümumilikdə 215 794 nəfər (54 797 ailə) artıb. Vətəndaşlar tərəfindən sosial yardım almaq üçün müraciətlərin sayının rekord dərəcədə artması pandemiya dövründə (2020-2021) əhalinin sosial vəziyyətinin xeyli pisləşdiyini göstərir.
Eyni zamanda, 2021-ci ilin iyul ayından uşaqlara verilən maddi yardım iki dəfə artıb və uşaq yardımı alanların dairəsi genişlənib. Xüsusilə, 16 yaşına çatmamış uşağa yardımı reytinq balı 120 mindən az olan ailələr alır, əvvəllər yardım 100 mindən aşağı olan ailələrə verilirdi. Təbii ki, bu, uşaq yoxsulluğunun azaldılmasına birbaşa təsir göstərəcək.
2021-ci ildə pensiyaçıların sayı da artıb. 2021-ci ilin dekabr ayında 793 751 təqaüdçü olub ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 10 046 nəfər çoxdur. Bundan əlavə, pensiyanın məbləği də artıb. Hansı ki, 60 yaşdan yuxarı əhalidə yoxsulluğun azaldılmasına müəyyən təsir göstərmiş olmalıdır.
Təbii ki, Fakt-Metr iqtisadi fəaliyyətdən əldə edilən gəlirin də yoxsulluğun azaldılmasına təsir göstərə biləcəyini istisna etmir. Bununla belə, mövcud məlumatlar onu deməyə əsas verir ki, nağd müavinət və digər sosial transfertlər alanların rekord artımı mütləq yoxsulluq şəraitində yaşayan əhalinin xüsusi çəkisini [yaşayış minimumundan aşağı] xeyli azaldıb.
Yoxsulluğun azaldılmasının təbii yolu iqtisadiyyatın sürətli inkişafı və bununla bağlı iş yerlərinin artmasıdır ki, bu da öz növbəsində əhalinin gəlirlərinin artmasına səbəb olacaqdır. Dünya Bankının məlumatına görə, 2011-2015-ci illərdə iqtisadi fəaliyyətdən əldə olunan gəlirlər Gürcüstanda yoxsulluğun azaldılmasına əhəmiyyətli təsir göstərib. Sosial köçürmələr [pul müavinətləri] yoxsulluq səviyyəsinə daha sürətli, lakin qısamüddətli təsir göstərir. Hal-hazırda bu şəkildə ifrat yoxsulluq yaşayan əhalinin bir hissəsi həssas qrup olaraq qalır.
